Stormweer in de Iraakse politiek, op weg naar instabiliteit en chaos

Door Elijah J. Magnier: @ejmalrai

Nadat Barham Saleh, de Iraakse president,  Adnan al-Zarfi tot nieuwe premier benoemd heeft, breekt er een kritieke tijd aan voor Irak. Het Shia-blok is verdeeld. De 30 dagen die al-Zarfi krijgt om zijn kabinet samen te stellen, leidt ofwel tot een meerderheid in het parlement dat zijn nieuwe kabinet erkent of, bij het ontbreken van een meerderheid. tot een toekomst die zou kunnen leiden tot lustenen en zelfs de verdeling van Irak. Waarom heeft de president al-Zarfi benoemd?

In 2018 stelde parlementsvoorzitter Mohamad Halbousi Barham Saleh voor als president. Het voorstel werd aanvaard door “Al-Fateh”, de grootste sjiitische coalitie, met de instemming van de soennieten. De Koerdische leider Masoud Barzani en de Amerikaanse presidentiële gezant Brett McGurk waren tegen de benoeming van Saleh gekant. Het was de Iraanse IRGC-majoor-generaal Qassem Soleimani die erop had aangedrongen dat Barham Saleh president zou worden. Saleh beloofde bij zijn nominatie aan Soleimani “beter dan Mam Jalal”, Jalal Talibani, een van Irans naaste bondgenoten) te worden. Toen Saleh eenmaal was aangesteld, vroeg de “Al-Fateh”-coalitie hem om Adel Abdel Mahdi als premier te benoemen, vraag waarop hij inging.  Een jaar later vroeg de Marjaiya in Najaf Abdel Mahdi om zijn ontslag in te dienen na straatprotesten die hervormingen, de nodige infrastructuur en betere werkkansen eisten.

Soleimani ontmoette sjiitische leiders die allemaal akkoord gingen – met uitzondering van Hadi al-Ameri, die zelf premier van Irak wilde worden – om Qusay al-Suheil aan te stellen. Al-Fateh stuurde de naam door naar president Barham Salih, die echter weigerde al-Suheil te benoemen en voor een paar dagen naar Erbil trok, genoeg tijd voor de straat om de nominatie af te wijzen. Sayyed Moqtada al Sadr – die de benoeming van al-Suheil verwierp – nam vervolgens contact op met president Saleh en liet hem verstaan dat hij de grootste coalitie  “Sairoon” vertegenwoordigde. Saleh, die de reactie van Moqtada vreesde, stuurde het parlement en het Grodwettelijk Hof een brief met het verzoek de “grootste coalitie” te definiëren. Geen van beide instellingen slaagde erin om een duidelijk antwoord op dit verzoek te formuleren.

De definitie van de “grootste coalitie” in de Iraakse grondwet is elastisch en vatbaar voor interpretatie. President Barham Saleh gooide moedwillig dit heikel onderwerp van onenigheid tussen het parlement en het Grondwettelijk Hof toe. Het was Nuri al-Maliki die in 2010 een nieuwe definitie van “grote coalitie” introduceerde om Ayad Allawi te verslaan, die 91 parlementsleden had weten te verzamelen en in aanmerking kwam om een regering te vormen. Al-Maliki vormde toen een brede coalitie nadat de parlementsleden hun eed hadden afgelegd en hadden vastgesteld dat hij de facto door de na de parlementsverkiezingen gevormde allianties de grootste coalitie leidde, eerder dan door de verkiezingsuitslagen.

President Salih vertelde Soleimani dat de sjiitische coalitie verdeeld was en dat hij niet in staat was om een beslissing te nemen. Tegelijkertijd bracht Salih soelaas aan de Amerikanen die zagen dat de kandidaten van Soleimani er niet in slaagden een consensus te bereiken. De Sjiitische bondgenoten van Iran droegen effectief bij aan het mislukken van Soleimani’s pogingen om een akkoord te bereiken tussen de Sjiieten over een kandidaat-premier.

Door op 29 november 2019 president Salih zijn ontslag aan te bieden maakte Adil Abdel Mahdi duidelijk dat hij niet meer aan de macht wilde komen. Op 1 februari nomineerde Salih , op verzoek van Moqtada al-Sadr, Mohamad Allawi. Moqtada speelde de hoofdrol bij het kiezen van een kandidaat na de Amerikaanse moord op Soleimani op de luchthaven van Bagdad. Dit leiderschap werd in Teheran goedgekeurd door generaal Ismail Qaaani, die vond dat Moqtada alle groepen moest leiden omdat hij de belangrijkste initiatiefnemer van de protesten was. Zelfs toen de mensen op straat Moqtada niet langer verwelkomden, bleef hij de enige die in staat was de weg vrij te maken voor de vorming van een nieuwe regering. De prioriteit van Iran was dat het parlement en de regering zich zouden concentreren op de terugtrekking van alle buitenlandse troepen, onder leiding van de VS.

Mohammad Allawi slaagde er niet in een parlementair meerdeerheid te bereiken omdat hij zich neerbuigend gedroeg tegenover enkele sjiieten, soennieten en Koerden. Allawi dacht dat de steun van Moqtada voldoende was en dat alle andere groepen en etniciteiten zijn keuze van ministers zouden moeten accepteren. Allawi overhandigde zijn ontslag aan Salih op 2 maart.

Volgens artikel 73/3 van de Iraakse grondwet is de president als enige bevoegd om een premier voor te dragen en heeft hij 15 dagen de tijd om een kandidaat te selecteren. President Salih gaf de sjiieten echter 15 dagen de tijd om een kandidaat te kiezen. Er werd een coalitie van zeven leden gevormd die alle sjiitische groepen vertegenwoordigen: zij droegen 17 kandidaten voor. Van de drie overblijvers,: Naim al-Suheil, Mohamad al-Soudani en Adnan al-Zarfi, kreeg Naim al-Suheil de meeste stemmen, hij werd echter door Faleh al-Fayad afgewezen. 

Hoewel al-Zarfi lid is van de al-Nasr partij onder leiding van de voormalige premier Haidar Abadi (al-Nasr werd opgericht in 2018), heeft Nuri al-Maliki zich sterk gemaakt voor al-Zarfi en hem naar Beiroet gestuurd om de Libanezen te overtuigen zijn nominatie te steunen. Iran was tegen de aanwijzing van een Amerikaans staatsburger (al-Zarfi heeft een Amerikaans paspoort). Geconfronteerd met de afwijzing van Iran wist Al-Maliki Moqtada al-Sadr te overtuigen om al-Zarfi te nomineren. Al-Zarfi was nochtans degene die – met de steun van de VS – tegen Jaish al-Mahdi vocht in Najaf in 2004, Moqtada in de stad vervolgde en hem naar Bagdad verbande. Moqtada al-Sadr – die onlangs elke eerste minister met een dubbele nationaliteit weigerde – ondertekende samen met Nuri al-Maliki, Haidar Abadi en Sayyed Ammar al-Hakim, de overeenkomst die de onlangs gevormde “grootste coalitie” Salih voorlegde.

Het was een gouden kans voor Salih, om, met de afwezigheid van Soleimani, de Amerikanen, de Koerden, de soennieten en een grote groep sjiieten te plezieren. Salih gebruikte zijn grondwettelijk gezag om al-Zarfi te nomineren als premier. Het zal een klap zijn voor Iran als al-Zarfi erin slaagt zijn regering te vormen en aan het parlement voor te leggen.  Met de steun van zo’n grote coalitie van Sjiisch-Soennisch-Koerdische parlementsleden zal hij ongetwijfeld de vereiste meerderheid behalen.

Een belangrijke reden dat Moqtada al-Sadr al-Zarif steunt (afgezien van de belofte van al-Zarif om aan de verzoeken van Moqtada in het nieuwe kabinet tegemoet te komen) is de oprichting van een nieuwe groep genaamd “Osbat al-Thaereen” (de band van de revolutionairen). Deze groep eiste de verantwoordelijkheid op voor het bombarderen van de militaire basis al-Taji, waar de VS en andere leden van de coalitie permanent aanwezig zijn. Sayyed Moqtada verwerpt elke aanval op de Amerikaanse strijdkrachten en geeft er de voorkeur aan om via diplomatieke kanalen (via het parlement) op te treden. Veel Iraakseorganisaties die dicht bij Iran staan hebben gezworen te streven naar de terugtrekking van de Amerikaanse strijdkrachten, vooral vanwege de weigering van het Pentagon om een volledige terugtrekking van de troepen te bespreken. De VS is alleen bereid om troepen te verplaatsen. Bovendien versterken de VS hun aanwezigheid op cruciale bases in Irak (K1, Ayn al-Assad en Erbil) en staan ze op het punt om, zonder de toestemming van de Iraakse regering, het PAtriot raketonderscheppingssysteem naar hun bases in Irak te halen.

Als al-Zarfi erin slaagt de goedkeuring van het parlement te krijgen, kan hij proberen te voorkomen dat er met de VS wordt onderhandeld over terugtrekking. Hij kan ook Hashd al-Shaabi fusioneren en proberen de Iraakse organisaties die dicht bij Iran staan te ontwapenen. Al-Zarfi  kan het besluit van het parlement met betrekking tot de terugtrekking van de VS niet wijzigen. Die knoop zal moeten doorgehakt worden  door het nieuw gekozen parlement. Maar er wordt verwacht dat al-Zarfi, zoals elke nieuwe premier, bij de komende parlementsverkiezingen een groot aantal parlementsleden achter zich kan scharen, genoeg om de verlengde aanwezigheid van de Amerikaanse troepenn in Irak te verlengen.

Dit scenario is alleen van toepassing als al-Zarfi erin slaagt om binnen de 30 dagen met een nieuw kabinet voor het parlement te verschijnen en zijn bondgenoten, met name de sjiieten, kan behouden. Iran zal er alles aan doen om het al-Zarfi moeilijk te maken. De ex-gouverneur van Najaf werd vorig jaar beschuldigd van het verbranden van de twee Iraanse consulaten in Karbala en Najaf en er wordt verwacht dat hij het pad van zijn al-Nasr coalitieleider (voormalig premier Abadi) zal volgen bij het respecteren van de Amerikaanse sancties tegen Iran. Dat zou verwoestend zijn voor de Iraanse economie, die al te lijden heeft onder de zwaarste Amerikaanse sancties ooit.

Al-Zarfi zal als premier een grote klap zijn voor Iran en voor degenen die Iran’s doelstellingen en ideologie in Irak steunen. Het coronavirus zal Iran niet weghouden van het Irakese theater; Iran zal niet toestaan dat Irak onder Amerikaanse controle komt te staan. Als al-Zarfi aan de macht komt, zal de stabiliteit van Irak worden verstoord en zal de verdeeldheid weer prominent aanwezig zijn. In Mesopotamië mag ereen periodevan instabiliteit worden verwacht onder een Iraakse premier die, vooral na de moord op Qassem Soleimani. als een bondgenoot van de VS wordt beschouwd, 

Vertaald door Francis J.

Dit artikel is door vrijwilligers gratis in diverse talen vertaald zodat de lezers de inhoud zouden kunnen waarderen. Het artikel mag niet worden afgedekt door een betaalmuur. Ik wil mijn volgers en lezers bedanken voor het vertrouwen en de steun. Als je het apprecieert, voel je dan niet verveeld om desnnods met slechts 1 euro bij dragen en de site te helpen financieren. Je contributie, hoe klein ook, zal bijdragen aan de continuïteit ervan. Dank je wel.

Copyright © https://ejmagnier.com  2020