آیا ایران و ترکیه به سوی درگیری جدیدی در خاور میانه میروند؟

@ejmalrai ایلایجا مگنایر توسط: 

 شیرین هاشمی ترجمه:
در چند روز گذشته، بین دولت‌های  ایران و ترکیه جدال لفظی صورت گرفت و هر دو کشور سفرای یکدیگر را احضار کردند. آیا کشمکش برای توسعه طلبی بین‌ دو کشور جدی تر شده؟ و آیا امریکا از این مشاجره بین دو کشور می‌تواند سوءاستفاده کند؟
این جدال با سخنان ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق آغاز شد که بیان کرد که ترکیه نباید دخالت نظامی در عراق داشته باشد و نیروهای نظامی ترکیه نباید خاک عراق را مورد تهدید و یا حمله قرار دهند. در واکنش سفیر ترکیه‌در عراق فاتح ییلدیز اظهار کرد که: «من فکر می‌کنم آخرین فردی که باید در مورد احترام به مرزهای عراق درس بدهد، سفیر ایران باشد.» هر دو کشور پس از این سفرای یکدیگر را احضار کردند و ایران به وزیر کشور ترکیه سلیمان سویلو  راجع به این سخنان اعتراض نمود ولی سویلو ایران را متهم به حمایت از پ. ک.ک در مناطق شمال غربی ایران نمود.
این جدال لفظی پس از بیان ترکیه که میخواهد نیروهای نظامی خود را داخل شهر سنجار در عراق مستقر کند تا بتوانند به حزب کارگران کردستان ( پ ک ک) غلبه کنند شروع شد. مقامات ترکیه عقیده دارند که پ ک ک در لیست تروریستی امریکا- اتحاد اروپا می‌باشد و به عملیات تروریستی علیه ترکیه مشغول می‌باشد. ترکیه قصد دارد که رابطه بین پ ک ک عراق با حزب سوریه آن یعنی ی پ گ را قطع کند؛ ی پ گ تحت نظر نیروهای اشغالی امریکا در سوریه عمل میکند.

بسیج مردمی عراق و یا حشد شبعی ماه پیش نیروهای اشغالی ترکیه را تهدید کردند که اگر داخل شهر سنجار عراق شوند با آنها مبارزه خواهند کرد.

مقامات ترکیه اعتقاد داشتند که پاسخ به قصد ترکیه که پ. ک. ک را تنبیه کند، از سوی نشد شبعی به جای دولت مرکزی عراق بود. حشد شبعی موفق بود که داعش را در عراق شکست دهد در سال ۲۰۱۴ زمانی  که ارتش و دیگر نیروهای امنیتی مشغول عقب نشینی بودند. امریکا و دیگر کشورهای غربی حشد شبعی را به عنوان یک گروه شبه نظامی تحت پوشش ایران میشناسند. بنابراین ، مقامات ترکیه باور داشتند  که پیام حشد شبعی در حقیقت واکنش از طرف ایران بود که به ترکیه بفهماند که از سیاست توسعه طلبی خود‌در عراق خودداری کند.
بیانه حشد شبعی تا حدی ترکیه‌ را نگران کرده‌بود به دلیل اینکه سربازان حشد شبعی معروف میباشند و سابقه عقب نشینی در برابر جنگ را ندارند. ترکیه میداند که دولت عراق مایل به اعلام به جنگ علیه ترکیه نمیباشد و نخست وزیر عراق، مصطفی الکاظمی ضعیف می‌باشد. به این دلایل اگر حشد  شبعی دخالت نمیکرد فرصت بسیار مناسبی برای ایجاد کنترل در سرزمین عراق بود.
بنابراین، ترکیه اعتقاد دارد که ایران قصد به افزایش نفوذ خود در منطقه را دارد که قدرت خود در میز مذاکره در مقابل دولت بایدن افزایش دهد که تحریم های گسترده علیه ایران برداشته شود.

ایران در نظر می‌گیرد که هر زمانی که نیروهای نظامی ترکیه شهری را اشغال مینمایند بدون جنگ خون آلودی آن شهر را ترک نمیکنند. این درست اتفاقی است که در شهر سراقیب سوریه رخ داد که ارتش سوریه و متحدانش پس از جنگ‌های سخت با ارتش ترکیه توانستند آزاد کنند و بزرگراه ام-۵ بین حمص و حلب را از دست ندهند.

علاوه بر این، ترکیه شهر عفرین در سوریه را اشغال کرد و ۱۲۰ مدرسه مذهبی که با پارتی ترکی رییس جمهور رجب اردوگان ، حزب عدالت و‌توسعه وابستگی دارد و ترکیه برنامه درسی مدارس را در مناطق اشغال شده سوریه مانند ادلیب تغییر داد تا این مناطق هم بخشی از  “امپراطوری “ اردوگان باشند. ادروگان که نفوذ خود را در جمهوری آذربایجان، قطر، لیبی، سوریه و عراق گسترده تر میکند.
هم‌چنین قابل توجه است که نیروهای ترکیه در منطقه بعشیقه عراق مستقر میباشند با اینکه عراق چندین بار خواستار خروج آنها بوده. بحران آب در عراق با اعلام آغاز آبگیری سد الیسو از سوی ترکیه به وجود آمد. سد الیسو در ژانویه ۲۰۱۸ افتتاح شد و آبگیری آن اول ژوئن همان سال آغاز شد. این سد بر روی رود دجله در نزدیکی روستای الیسو و در طول مرزهای استان ماردین ترکیه ساخته شده است، و این باعث کمبود آب در عراق شده و بیش از یک میلیون  کشاورزهای عراقی مجبور به مهاجرت شدند. دسترسی مردم به آب معدنی زیر نظر حقوق بین المللی می‌باشد اما ترکیه به نادرستی این را به عنوان یک نقطه فشاری علیه دولت مرکزی عراق استفاده کرده. 
طبق گفته مقامات ایرانی، ایران عقیده دارد که دلیل دخالت ترکیه در سوریه با نقشه تصرف مناطق شمالی سوریه، حلب، ادلیب، حمس و حما  و ضمیمه کردن آنها به ترکیه بود. و ترکیه 

Subscribe to get access

Read more of this content when you subscribe today.

در‌این عملیات میتوانست موفق شود اگر مذاکرات آستانا رخ نمیداد وایران و روسیه از دولت سوریه پشتیبانی نمیکردند بخش قابل توجهی از شمال سوریه، به ترکیه می‌پیوست. سال گذشته پیروزی ارتش سوریه در نبرد سراقب برای ترکیه بسیار تعجب آور و‌ناراحت کننده بود و در این نبرد ۱۵ نیروگاه ترکیه ای توسط ارتش سوریه آزاد شدند. ترکیه مجبور به عقب نشینی و اعتراف به شکست شد. هم چنین، ترکیه اعتقاد دارد که ایران به بهانه کمک به بسیج مردمی عراق نقشه توسعه طلبی در منطقه را دارد. اما ترکیه نمی تواند درک کند که عراق هیچ وقت حق اشغال کشورش را به کسی نمیدهد و شرایط فعلی عراق مورد سو استفاده توسط امریکا و اسراییل می‌باشد. تجزیه و ایجاد بی ثباتی  عراق یک خط قرمز می‌باشد و عراق هیچ زمان اجازه این را نخواهد داد.
هم چنان هیچ شکی نیست که ایران از پ. ک.ک حمایت نمیکند، بالعکس در حال حاضر همکاری اطلاعات امنیتی بین ایران و ترکیه در بالاترین و‌مفید‌ترین سطح می‌باشد. این همکاری بین دوکشور توانسته جلوی چندین حملات تروریستی را در هر دو کشور بگیرد. بعلاوه کمک ترکیه به حزب الله لبنان از طریقه ایران، بسیاری عملیات خطرناک و جاسوسی علیه لبنان‌را افشا کرده است.

بنابراین، بحران کنونی بین دو کشور برای اولین و یا آخرین بار نبوده؛ ایران و ترکیه به غیر از رسیدگی به اختلافات بین خود با مشکل سختی مواجه نیستند چون گزینه های موجود کم می‌باشد. هر دو کشور باید با سیاست “ تفرقه بیانداز و حکومت کن” بایدن، تجزیه و بی ثباتی عراق، اشغال سوریه، حمایت امریکا از کردهای جداگرای سوریه، و تحریم های علیه کشورهای خاور میانه مواجه شوند.
ترکیه هم چنین با دولت امریکا که نشان می‌دهد آمادگی برای عملیات و یا دیگر گزینه های نظامی را دارد مثل حمله هوایی امریکا در‌چند روز پیش علیه حشد شبعی همان حشد شبعی که با داعش میجنگد روبرو می‌باشد. با حمله به عراق، بایدن میخواهد نشان دهد که او با اوباما فرق دارد، اوباما از حمله نظامی بر علیه هر کشوری خودداری می‌کرد مگر اینکه ضروری بود. ولی پس از تقریبا یک ماه در کاخ سفید، بایدن اولین حمله به عراق را دستور داد، تجاوز به حاکمیت عراق و کشتار نیروهای حفاظتی که در مناطق مرزی بودند کرد.
ایران میل ندارد که تفاوت‌های بین ایران و ترکیه تبدیل به درگیری شود که برای اسراییل و امریکا سودآور باشد. رابطه بین ایران و ترکیه بسیار قوی می‌باشد و هر دو کشور سعی می‌کنند که به اختلاف نظر ها رسیدگی کنند و مسیله جدی تر نشود. رابطه راهبردی بین دو کشور ادامه خواهد داشت به خصوص در مقابله با خطراتی  که از طرف دولت جدید امریکا امکان پذیر می‌باشد.
در این زمینه، به نظر نمیرسد که هیچ کدام از این دو کشور مشکلات خود را با امریکا در میان بگذارند، به خصوص که امریکا سعی خواهد کرد که تنش های موجود در خاور میانه ادامه داشته باشند و حتی سعی میکند که تنش ها و‌ناآرامی ها را افزایش دهد. بنابراین، میتوانیم بیان کنیم که هیچ بحرانی بین ایران و ترکیه وجود ندارد و اساسا مشکل دو‌کشور در حد یک جدال لفظی قابل مدیریت می‌باشد.

Advertisements
Advertisements
Advertisements