Irak, door Elijah J. Magnier:
Vertaald door Francis J.
Iran reageerde op de expansionistische plannen van de VS in het Midden-Oosten door zijn steun te aan de Syrische regering die als een strategische bondgenoot wordt beschouwd, aan Hashd al-Shaabi in Irak, aan de Houthi’s in Jemen, aan Hezbollah in Libanon en aan de Palestijnen in Gaza te verhogen. De VS vormden eencirkel van Amerikaanse militaire bases rond de “Islamitische Republiek” en Iran vormde een andere, grotere ring, die in staat is de VS en haar naaste bondgenoten en partners in het Midden-Oosten te treffen.
Iran leerde voordeel te halen uit de aanwezigheid van de Amerikaanse strijdkrachten op tientallen bases in het Midden-Oosten door de dreiging om te zetten in een kans en deze Amerikaanse bases toe te voegen aan zijn databank van doelwitten. De Amerikaanse strijdkrachten op de vliegdekschepen die in de Straat van Hormuz varen, zijn in geval van oorlog schietschijven geworden voor Iraanse precisieraketten en bewapende drones. De Amerikaanse marine vormt niet langer een bedreiging voor Iran, zoals in de afgelopen jaren het geval was.
De tientallen jaren van Amerikaanse sancties tegen Iran waren extreem zwaae. Deze sancties dwongen Iran echter zijn relatie met China en Rusland te consolideren en onafhankelijker te worden in zijn binnenlandse productie, vertrouwend op zijn capaciteiten op alle civiele en militaire gebieden. Iran is voor zijn jaarlijkse begroting niet langer afhankelijk van de productie en verkoop van olie, noch van de invoer van het grootste deel van zijn goederen, in tegenstelling tot veel landen in het Midden-Oosten die voor het grootste deel van hun begroting alleen afhankelijk zijn van import en de export van olie.
Iran is in staat olie en voedsel te leveren aan zijn bondgenoten in Libanon vanwege de kleine geografische aanwezigheid van Hezbollah in de voorstad van Beiroet, de Beqaa-vallei en het zuiden van Libanon. Hezbollah opende er opslagplaatsen en supermarkten met 30 tot 35 procent korting op alle goederen en zei dat het voedselrantsoenen levert aan meer dan 100.000 gezinnen en klaar is om meer te doen. Iran heeft grote hoeveelheden voedsel en medische voorraden geleverd aan zijn bondgenoten in Libanon, die naar goeddunken van Hezbollah kunnen worden besteed. Het Amerikaanse financiële beleid om Libanon uit te hongeren treft dus weliswaar de meeste Libanezen, maar treft vooral de Amerikaanse bondgenoten in het land.
Iran is echter niet in staat een ononderbroken stroom van goederen en financiële middelen naar zowel de Syrische als de Iraakse regering op gang te houden en in al hun behoeften te voorzien indien Irak onder sancties komt te vallen. Syrië lijdt nog steeds onder de strenge Europese en Amerikaanse sancties. Na elf jaar oorlog heeft de bevolking echter, hoewel zij het moeilijk heeft, geleerd te leven met de allernoodzakelijkste zaken.
In Irak is de aanpak anders. De Iraakse bevolking heeft nog steeds de herinnering aan de Amerikaanse sancties tegen Saddam Hoessein (olie-voor-voedsel-programma) en is niet bereid opnieuw met deze sancties te leven. De reden waarom de mogelijkheid van sancties tegen Irak hier wordt genoemd, is dat de VS de Iraakse functionarissen hebben gedreigd sancties op te leggen als de VS-troepen ooit worden gedwongen het land te verlaten.
Irak is voor 90 procent van zijn begroting afhankelijk van olie. De olie-inkomsten lopen via de Bank van New York, waardoor de VS volledige zeggenschap hebben over aan wie Irak zijn eigen geld kan besteden: de VS moet daarvoor toestemming geven, onder andere om Irak zijn lening van 7 miljard dollar aan Iran terug te betalen voor de elektriciteitsvoorziening die Teheran aan veel Iraakse steden levert.
Iraakse functionarissen van alle rangen en standen, Soennieten, Sjiieten en Koerden, zijn van mening dat de val van premier Adel Abdel Mahdi in de eerste plaats te wijten was aan zijn miljardendeal met China en zijn verzoek aan het parlement en aan de regering van de VS om alle gevechtstroepen uit Irak terug te trekken. Bovendien hebben de VS-functionarissen de Iraakse functionarissen gedreigd dat elke zakelijke overeenkomst tussen Irak en Europese, Russische of Chinese bedrijven zou leiden tot ontevredenheid van de VS en mogelijke sancties tegen deze deals.
Angst voor de reactie van de VS oefent psychologische druk uit op de Iraakse functionarissen, die een manier proberen te vinden om de woede van de VS te vermijden. Daarom kwamen politieke groeperingen, zelfs die welke dicht bij Iran staan, met het idee van een “Europese NAVO”, in het besef dat de VS gecamoufleerd zullen worden onder een ander etiket maar in Irak zullen blijven. Zal Iran deze Iraakse bezorgdheid aanvaarden en respecteren? Wat is het standpunt van het Iraakse verzet?
Iraakse politici die dicht bij Washington staan menen dat het bindende besluit van het parlement om te streven naar het vertrek van alle buitenlandse troepen uit Irak niet grondwettelijk was, omdat het de regering was die aanvankelijk en eerder een overeenkomst had gesloten met de Amerikaanse troepen om in Irak te blijven. Zij verwijzen daarmee naar de voormalige ministers van Buitenlandse Zaken Hoshyar Zebari (2004-2014) en Ibrahim al-Jaafari (2014-2018) die, op vraag van de regering, in twee verschillende omstandigheden, om de Amerikaanse interventie vroegen.
De Iraakse politici steken echter hun kop in het zand: ze herinneren zich niet meer dat de voormalige premier Adel Abdel Mahdi in zijn brief aan het parlement om de goedkeuring van het parlement vroeg om de terugtrekking van alle buitenlandse troepen te vragen. In feite stuurde Abdel Mahdi, na de goedkeuring door het Parlement van de aanbeveling van de regering, een brief aan het bevel van de VS waarin hij verzocht om de terugtrekking van hun gevechtstroepen uit het land.
Ongeacht hoe de Iraakse politici tegen de zaak aankijken, is het verzoek van de regering en het parlement dus wettig en bindend. Van de 329 parlementsleden stemden 173 parlementsleden (volgens de grondwet zijn er 165 nodig) voor het vertrek van de Amerikaanse strijdkrachten. Dit waren de sjiitische meerderheid, enkele soennieten, en andere minderheden. Ongeacht wie heeft gestemd, is de democratische uitskag van de stemming bindend. Dit conflict vormt de kern van het binnenlandse en internationale debat en zorgt voor angst en instabiliteit in het land. Irak wil voorkomen dat het een boksring wordt waar Iran en de VS hun geschillen beslechten.
Voor het eerst sinds president Joe Biden aan de macht is, hebben Irak en de VS een meering gehouden om het eens te worden over een tijdschema voor de terugtrekking van de Amerikaanse gevechtstroepen. De gezamenlijke verklaring was diplomatiek en zorgvuldig opgesteld. Er wordt in aangegeven hoe de VS Irak zullen helpen om projecten rond energie uit te voeren en de elektriciteit te verbeteren, projecten die China had voorgesteld. De VS willen ervoor zorgen dat er in Irak geen plaats is voor niet-Amerikaanse bedrijven.
Subscribe to get access
Read more of this content when you subscribe today.
Onder Donald Trump brachten de VS een verbinding tot stand tussen Irak en Jordanië en Saoedi-Arabië, zodat zij elektriciteit naar Irak konden importeren en de Iraanse variant vervangen, waardoor wordt voorkomen dat er meer inkomsten naar Iran gaan.
De VS-Irak bijeenkomst slaagde er niet in een tijdschema voor de terugtrekking van de VS vast te leggen, door te verzekeren dat de Amerikaanse troepen in Irak zijn “op uitnodiging van de Irakese regering”, terwijl in feite de regering van Abdel Mahdi deze troepen heeft gevraagd te vertrekken. Een besluit dat door het parlement is goedgekeurd. Bovendien geeft de gezamenlijke verklaring de VS-troepen een grote flexibiliteit om in Irak te blijven, omdat zij deze troepen de opdracht heeft gegeven “zich te hergroeperen, waarbij het tijdschema moet worden vastgesteld in de komende technische besprekingen”. Dat is duidelijk onverenigbaar met het vorige regeringsbesluit, het parlement, het Iraakse verzet en Iran.
Het lijdt weinig twijfel dat de oorspronkelijke stemming van de parlementsleden er kwam als reactie op de moord door de VS op de beide commandanten Qassem Soleimani en Abu Mahdi al-Muhandes op de weg naar de luchthaven van Bagdad. Ook kan worden gesteld dat als de Irakezen enkele weken hadden gewacht met stemmen, en niet onmiddellijk na de moordaanslag door de VS, het wellicht moeilijk zou zijn geweest om de meerderheid van parlementsleden voor de terugtrekking van de VS te laten stemmen. Geen enkele politieke partij in Irak zou het echter aandurven het parlement te vragen opnieuw over deze kwestie te stemmen. Waar het op neerkomt is dat de stemming is beslist en dat Iraakse groeperingen die dicht bij Iran staan, in tegenstelling tot de meeste politici, vastbesloten blijven om de VS te zien vertrekken. De verschillende politieke groeperingen zijn dus om verschillende redenen niet eensgezind over dit doel en de te volgen strategie ten aanzien van de aanwezigheid van de VS-strijdkrachten. Zij zitten gevangen in hun eigen meningsverschillen.
De andere zorg van de Iraakse functionarissen is de mogelijke terugkeer van “Islamitische Staat”, ISIS, op het Iraakse toneel en de toename van zijn terroristische activiteiten op grotere schaal. De Irakezen beschuldigen de VS ervan achter de steun aan ISIS te zitten. Terecht of onterecht, het gedrag van de VS in Irak heeft tot deze overtuiging geleid. De Amerikaanse generaal Michael Flynn onthulde dat de inlichtingendienst die hij in 2010 leidde, op de hoogte was van de plannen en uitbreidingsactiviteiten van ISIS, maar verkoos niets te ondernemen. Hij beschuldigde voormalig president Barack Obama ervan te hebben geweigerd op te treden tegen de groep voordat deze zich verspreid in Syrië. Bovendien hebben de honderden miljoenen dollars die de VS hebben uitgegeven aan opleidingsprogramma’s in Syrië in feite jihadistische Takfiri’s gesteund, die ofwel voor ISIS ofwel voor Al Qaida strijden.
Iraakse functionarissen proberen een confrontatie met de Amerikanen te vermijden en zoeken naar manieren om de troepen te laten blijven, misschien onder een andere noemer. Velen vragen om het vertrek van de gevechtstroepen en om het aanhouden van Amerikaanse militaire trainers in Irak. Het Amerikaanse leger is echter niet effectief geweest: zij trainden de Iraakse veiligheidstroepen in 2003 tot 2014 toen, bij de eerste confrontatie met ISIS, het Iraakse leger gedesoriënteerd en uiteengedreven werd. Dit toonde aan dat Amerikaanse training niet voldoende is om stand te houden tegen een ideologie als die van ISIS en dat Irak veiligheidstroepen nodig heeft met een sterke ideologische basis om de confrontatie aan te gaan met de jihadisten. Deze strijdmotivatie kan niet worden geleverd door de VS of een ander westers leger, maar is geleverd door Iran op een moment dat de Hashd al-Shaabi de enige strijdmacht was die het opnam tegen ISIS en voorkwam dat het in 2014 de hoofdstad Bagdad bezette.
Bovendien bevindt Irak zich in een penibele financiële situatie en heeft het tientallen miljarden dollars nodig om zijn economie weer op gang te brengen. Irak is ervan overtuigd dat alleen de VS, zijn bondgenoten en degenen in zijn omgving (de Wereldbank) Irak financieel kunnen helpen. Indien de regering in Bagdad vasthoudt aan de terugtrekking van de VS, menen de Irakezen dat de gevolgen groter zijn dan welke regering dan ook zou kunnen veronderstellen.
De Irakezen durven zelfs de miljardendeal met China niet nieuw leven in te blazen uit vrees de VS voor het hoofd te stoten. De regering Mustafa al-Kadhemi is nog ver verwijderd van de uitvoering van de Iraaks-Chinese deal, die nu naar verwachting op zijn minst zal worden uitgesteld tot de vorming van de volgende regering ergens volgend jaar. Het is moeilijk om dit jaar parlementsverkiezingen te houden en deze zullen hoogstwaarschijnlijk worden uitgesteld tot volgend voorjaar, 2022.
Wat Iran betreft, is de stabiliteit van Irak belangrijk. De Iraakse regering staat niet vijandig tegenover Iran (zeker ook niet tegenover de VS) en laat goederen tussen de twee landen stromen. Iran blijft Irak voorzien van gas en elektriciteit die in veel steden nodig zijn, ook al heeft de regering van Bagdad nog steeds geen toestemming van de VS om het verschuldigde bedrag (7 miljard dollar) aan Iran vrij te geven.
Met al het bovenstaande kan het Iraakse verzet geen rekening houden zolang de VS zijn passief-agressieve beleid in het Midden-Oosten uitoefent door zijn troepen Syrië te laten bezetten en vast te houden aan de harde sancties van Donald Trump tegen de Syriërs en tegen Iran handhaven en de Libanese economie “uitdrogen”. Maar zelfs als de nucleaire deal tussen Iran en de VS geen verband houdt met de andere dossiers in het Midden-Oosten, zou een terugkeer naar de JCPOA op een de-escalatie in het Midden-Oosten wijzen en kan dit leiden tot een vertraging van de terugtrekking van de VS uit Irak. Zo niet, dan kan Irak zich verwachten aan een sterke toename van aanvallen tegen de VS-strijdkrachten om ze mee te slepen in een escalatie en een bredere confrontatie. De komende maanden zullen bepalend zijn voor de richting die het Midden-Oosten uitgaan. Een de-escalatie in de komende maanden is verre van zeker.
You must be logged in to post a comment.