Alle ogen zijn gericht op Kaboel, dus wat zijn de zorgen?

Geschreven door – Elijah J. Magnier:

Vertaald door Francis J.

Alle regionale en internationale ogen zijn gericht op de ontwikkelingen in de Afghaanse hoofdstad Kaboel, die door de Taliban is ingenomen nadat president Ashraf Ghani, zijn plaatsvervanger Omarullah Saleh, en andere overheidsfunctionarissen het land waren ontvlucht. De vlucht van de Afghaanse leiders was voor voormalig president Hamid Karzai aanleiding om de Taliban te vragen de hoofdstad onder hun controle te brengen. Maar wat is er zo nieuw dat zo’n grote schok teweegbracht in de wereld, een wereld die zat te wachten op het vertrek van de VS en de internationale troepen (NAVO) binnen twee weken? Is het het vroegere vertrek, of het feit dat de Taliban van vandaag anders kunnen zijn dan de Taliban van de jaren negentig? En wat zal er gebeuren met de minderheden en de mensenrechten?

Na er 20 jaar te hebben gewapperd, werd de Amerikaanse vlag gestreken van de ambassade in de Afghaanse hoofdstad Kaboel – die door president Joe Biden werd omschreven als het kerkhof van alle imperiums – met de intrede van de Taliban-beweging in de stad, zonder dat er ook maar één gevecht werd geleverd of bloed werd vergoten. Het gebrek aan verzet dat de Taliban ontmoetten schokte de wereld en in het bijzonder de Amerikaanse regering, die verwachtte dat het Afghaanse leger een gevecht zou leveren en zijn posities minstens zes maanden zou verdedigen.

Dit is een duidelijke aanwijzing voor de rampzalige onnauwkeurigheid en het falen van de inlichtingendiensten van de VS, die nog niet zo lang geleden door president Joe Biden werden geciteerd. Biden had hoop op de “300.000 Afghaanse soldaten” die volgens hem “het best bewapend en getraind waren door de VS-strijdkrachten, terwijl de Taliban-beweging slechts 70.000 strijders heeft”, verspreid over een geografisch gebied ter grootte van tweemaal Groot-Brittannië. Deze onverwachte overname van de controle over Kaboel door de Taliban verbijsterde de wereld. Nu moet een poging worden ondernomen om op de toekomst te anticiperen. De grote vraag is : Wat nu, wat na de machtsovername door de Taliban van Afghanistan ?

Men had niet verwacht dat de Taliban-troepen de Afghaanse hoofdstad zo snel onder controle zouden krijgen. Hun delegatie bereikte Doha, Qatar, op dezelfde ochtend dat Kaboel zich overgaf (de ommekeer vond plaats om 17.20 uur plaatselijke tijd) om een ontmoeting te hebben met de delegatie van de Afghaanse president Ashraf Ghani, onder auspiciën van Qatar en de VS. De bijeenkomst hoopte een akkoord te bereiken over de vorming van een overgangsregering waarin alle partijen en invloedrijke etnische groepen in Afghanistan zouden worden samengebracht. De geruchten over de komst van de Taliban naar Kaboel, die paniek zaaide in de hoofdstad – nadat de Taliban de luchtmachtbasis Bagram in handen had gekregen en meer dan vijfduizend gevangenen uit de gevangenis van Pul-e-Charkhi had vrijgelaten – deden echter snel de ronde. De gevangenis was naar schatting de grootste in Afghanistan en bevatte een maximaal beveiligd cellenblok voor veel Al Qaida- en Taliban-gevangenen.

De vrees voor de reactie van de Taliban in de hoofdstad leidde er al snel toe dat de veiligheidsdiensten en de politie hun posten ontruimden en zich uit de straten terugtrokken. Door het gebrek aan veiligheidstroepen konden sommigen van de gelegenheid gebruik maken om te plunderen. Dat bracht voormalig president Hamid Karzai ertoe contact op te nemen met de voorzitter van de Hoge Raad voor Nationale Verzoening Abdullah Abdulla en de leider van de Pasjtoen, Gulbuddin Hekmatyar, met de Taliban-leiders en hen te vragen voor veiligheid en bescherming van de bevolking te zorgen. Na het vertrek van president Ghani naar Tasjkent, Oezbekistan, had het Afghaanse leger geen doel meer om voor te vechten en gaf het zijn positie ter verdediging van de stad op.

Het presidentiële paleis werd aan de Taliban-leiders overgedragen in overleg met president Ashraf Ghani, als onderdeel van een vreedzaam proces waarbij geen sabotage of bloedvergieten plaatsvond. Deze afspraken konden de massale vlucht uit Kaboel niet verhinderen: duizenden Afghanen begaven zich naar de luchthaven, vooral zij die geloofden in de juistheid van de geruchten die de ronde deden dat iedereen die naar de luchthaven kwam, zou worden overgebracht naar een Europees land of een ander land dat lid is van de NAVO. De strijdkrachten van de NAVO-landen wilden, in coördinatie met de militaire leiding van de VS, in de eerste plaats hun eigen onderdanen en diplomaten uit Afghanistan evacueren en in de tweede plaats meer dan 60.000 Afghaanse collaborateurs en hun gezinnen. De Taliban lieten de evacuatie ongestoord verlopen. De Taliban wilden dat alle buitenlandse troepen zouden vertrekken, ook Turkije, lid van de NAVO, niettegenstaande de eeuwenoude betrekkingen tussen beide landen. Alle Afghaanse collaborateurs kregen gratie en de keuze om te blijven of om ongehinderd te vertrekken als zij dat wensten. De Taliban hebben allen die met de VS hebben gecollaboreerd verzocht thuis te blijven en het land niet te verlaten omdat zij niets te vrezen hebben.

Het stof van deze zich snel ontvouwende ontwikkelingen is nog niet neergedaald. De Taliban zullen na de inname van Afghanistan voor aanzienlijke uitdagingen komen te staan. Het feit dat de Taliban de controle over de grenzen met de buurlanden hebben overgenomen, heeft het economische raderwerk de afgelopen weken tot stilstand gebracht en verhinderd dat geïmporteerde goederen het land konden bereiken. Daardoor stegen de prijzen van producten met meer dan 40 à 50 %. De Taliban hebben echter op de tweede dag na de inname van de hoofdstad toegestaan dat vrachtwagens Afghanistan in en uit konden rijden. Deze stap verlichtte de economische druk, maar verhinderde niet dat de plaatselijke munt in waarde daalde ten opzichte van de Amerikaanse dollar.De Taliban waren erop gebrand te suggereren dat zij anders waren geworden dan in 1996, toen zij zichzelf isoleerden en veel vijanden maakten in de buurlanden en