@ejmalrai ایلایجا مگنایر توسط:
شیرین هاشمی :ترجمه
در ۴۲ سال جنگ سرد بین ایران و امریکا، روابط بین کشورهای خاور میانه هم غیر عادی بوده است. مذاکرات بین ایران و عربستان سعودی در بغداد و امان بدون هیچ گونه نتیجه صورت گرفت. با وجود به نظر بهبودی روابط ایران و عربستان سعودی و حتی در زمانی که انتظار ضمانت دادن از طرف ایران هستند، دیگر کشورهای خاور میانه تصمیم گرفتند که با کشورهای متحد ایران تند و تهدید آمیز رفتار کنند. عربستان سعودی از سوریه بیشتر فاصله گرفته و اعلام جنگ بر علیه حزب الله در لبنان و حوثی ها در یمن نموده است. هیچ شکی نیست که ایران که چهار دهه است که تحت محاصره بوده به این زودی نمیتواند با کشورهای خلیج فارس رابطه حسنه داشته باشد. ایران اعتقاد دارد که تحت تهدید امریکا و کشورهای متحد امریکا در خاور میانه میباشد و در امنیت داخلی ایران بی ثباتی ایجاد میکند. همزمان کشورهای خاور میانه از مسلح کردن کشورهای متحد ایران و افزایش نفوذ ایران در منطقه ناراضی هستند. هم چنین، موشکها و برنامه هسته ای ایران باعث نگرانی شدید این کشورها میباشد. نتیجه آشکار است: ایجاد روابط حسنه بسیار آهسته پیش می‌رود و احتمال ایجاد اعتماد و اطمینان بین ایران و دیگر کشورهای منطقه کم میباشد.
وقتی که ابراهیم رییسی به ریاست جمهوری ایران انتخاب شد، ایجاد روابط حسنه با کشورهای همسایه عرب را در اولویت راهبردهای دولت جدید قرار داد با وجود اینکه بیش از ۶ سال هیچ رابطه دیپلماتیک بین دو کشور نبوده. اما راهبرد آقای رییسی برای بهبود روابط ایران و کشورهای عربی نیاز به دقت بیشتری و اضافه نکات جدید را دارد. منازعات بین این دو کشور فقط به دلیل مسایل مذهبی شیعه و یا سنی بودن نیست و یا اختلافات تفکری نمیباشد. و در عوض نکات اصلی مشکلات ایران و کشورهای عربی اختلاف ژیو پلتیک و طرح رابطه هر دو طرف با امریکا میباشد.
حقیقتا، توجیح معنی دشمن در منطقه خاور میانه متفاوت میباشد. دولت ترامپ، در تعویض ایران به جای اسراییل برای دشمن اصلی کشورهای عربی موفق بود.بحرین، امارات متحده عربی، قطر، عمان، سودان و مراکش ( مصر و اردن اولین کشورها بودند) رابطه خود با اسراییل را پنهان نمیکنند. حتی عربستان سعودی اجازه استفاده از حریم هوایی خود را به اسراییل می‌دهد و سران این دو کشور محمد بن سلمان و نتانیاهو دیدار غیر رسمی داشتند. روابط آشکار بین کشورهای عرب و اسراییل باعث واکنش شدید از سوی ایران است به دلیل اینکه ایران احتمال استفاده از کشورهای عربی به ایران را خوب درک میکند.
این قطعنا یکی از دلایل اصلی میباشد که ایران از ایجاد روابط حسنه خود با کشورهای عربی خودداری میکند. علاوه براین، به نظر می‌رسد که تمایل به دوستی و همکاری با ایران از طرف کشورهای خلیجی به سیاست امریکا راجع به ایران بستگی دارد و بستگی به ایجاد همکاری و دوستی با کشور همسایه و امنیت بین‌المللی ندارد.
بنابراین، به دلیل تحریم‌های سنگین و تحریک کشورهای عربی علیه ایران و همکاری با اسراییل، ایران سیاست ضد امریکا را ادامه می‌دهد. از این رو، کشورهای خاور میانه باید زمینه مشترک برای حل تفاوت‌های عمیق بین خود را پیدا کنند. در حال حاضر بسیار خوشبین میباشد که انتظار برگشتن به حالت کاملا عادی بین ایران و عربستان سعودی باشیم؛ قدم های کوچکی برای بهبودی روابط برداشته می‌شود به مثال یک هییت نمایندگی ایرانی قرار است که برای دوباره باز کردن یک مرکز به زودی به جده سفر کنند. هم چنین یک هییت از سوی عربستان سعودی برای بازرسی از سفارت خود که در سال ۲۰۱۶ مورد حمله قرار گرفته بود به ایران سفر خواهند کرد.
با اینحال، مذاکرات مقامات ایران و عربستان سعودی را در بغداد و امان را نباید به عنوان ایجاد روابط حسنه بین دو کشور و پایان موقعیت بحرانی بین این دو کشور دید. در عوض، ملاقات و مذاکرات بین این دوکشور برای تبادل دیدگاه، بیان حسن نیت و قدم های کوچک به سوی روابط بهتر در آینده میباشد.
در آغاز مذاکرات ایران و عربستان، عربستان سعودی امیدوار بود که بتواند از نفوذ گسترده ایران در یمن برای جلوگیری از پیشروی انصار الله به سوی استان نفت خیز مارب استفاده کنند. این شهر یکی از آخرین سنگرهای عربستان میباشد و آزاد سازی این شهر توسط حوثی ها اتفاق بسیار مهمی خواهد بود که بتواند در روش این جنگ تحمیلی سرنوشت ساز باشد. ولی عربستان سعودی درک کرده که ایران هیچ علاقه و تصمیمی به دخالت در این جنگ به نفع عربستان را ندارد به خصوص که در حالتی که نیروهای حوثی دستاوردهای پر تعداد و قابل توجهی را کسب کردند. در واکنش، عربستان حملات خصمانه و بی رحمانه بر علیه اهداف غیر نظامی را انجام داده که باعث ویرانی فرودگاه صنعا ، مدارس و بیمارستان‌ها میباشد.
ایران به عربستان سعودی بیان کرد که تنها راهی که جنگ پایان می‌یابد با اعلام کامل آتش بس، و رفع محاصره بندر و فرودگاه یمن میباشد. ایران توضیح داد که این عملیات یک نشان دهنده حسن نیت عربستان است و راه را برای مذاکرات مستقیم با حوثی ها هموار میکند. در چند روز اخیر انصار الله در حاشیه های شهر مارب حضور یافته و در حال حاضر هیچ قصدی برای آغاز جنگ شهری را ندارد. این دست آورد اخیر حوثی ها واضح کرده که مارب بالاخره آزاد خواهد شد و این باعث واکنش بی رحمانه و کشتار آمیز عربستان است.
علاوه بر این، هیچ شکی نیست که توافق هسته‌ای نقش بزرگی را در تسریع و یا کندی توسعه روابط بین کشورهای خاور میانه خواهد داشت.
Subscribe to get access
Read more of this content when you subscribe today.
You must be logged in to post a comment.