De latente oorlog tussen de VS en Iran is veranderd in een “Irakese opstand”.

Door Elijah J. Magnier: @ejmalrai

De afgelopen vier dagen is gebleken dat de latente Amerikaans-Iraanse oorlog de hele regio zwaar treft. Dat is nu duidelijk zichtbaar in Irak, waar meer dan 105 mensen zijn gedood en duizenden gewonden zijn gevalen tijdens demonstraties die de hoofdstad Bagdad en zuidelijke sjiitische steden zoals Amara, Nasririyeh, Basrah, Najaf en Karbalaa hebben overspoeld. Soortgelijke demonstraties zouden kunnen uitbreken in Beiroet en andere Libanese steden, omdat de economische omstandigheden in beide landen vergelijkbaar zijn. De kritieke economische situatie in het Midden-Oosten biedt een vruchtbare voedingsbodem voor opstanden die tot algemene chaos leiden.

Irak heeft  sinds de Amerikaanse bezetting van het land in 2003, een speciale status vanwege zijn positionering als bondgenoot van zowel Iran als van de VS. Premier Adel Abdel Mahdi heeft zich tot nu toe beroepen op artikel 8 van de grondwet, waarbij hij heeft getracht Irak in balans te houden met alle bondgenoten en buurlanden om te voorkomen dat Mesopotamië een strijdtoneel wordt voor conflicten tussen de Verenigde Staten en Iran of tussen Saudi-Arabië en Iran.

Ondanks de inspanningen van de overheden in Baghdad heeft de verslechtering van de binnenlandse economische situatie het land in een situatie gebracht die vergelijkbaar is met die van de landen in het Midden-Oosten die door de zogenaamde“Arabische Lente” werden getroffen.

Onder impuls van reëel ongenoegen, zoals een gebrek aan werkgelegenheid en ernstige corruptie, werden de binnenlandse opstanden aangewakkerd door vijandige buitenlandse manipulatie met het oog op een regimewisseling. Deze inspanningen zijn in Syrië al sinds 2011 aan de gang. Bagdad is van mening dat buitenlandse en regionale landen gebruik hebben gemaakt van de gerechtvaardigde eisen van de bevolking om hun eigen agenda uit te kunnen voeren, met rampzalige gevolgen voor de landen in kwestie.

Bronnen binnen de krigen van de Iraakse premier zeiden dat “de recente demonstraties al een paar maanden geleden gepland waren. Bagdad was bezig om te proberen de situatie in het land te verlichten, vooral omdat de eisen van de bevolking legitiem zijn. De premier heeft het corrupte systeem geërfd dat zich sinds 2003 heeft ontwikkeld; honderden miljarden dollars zijn verdwene in de zakken van corrupte politici. Bovendien heeft de oorlog tegen het terrorisme niet alleen alle middelen van het land opgebruikt, maar Irak gedwongen om miljarden dollars te lenen voor de heropbouw van de veiligheidsdiensten en andere basisvoorzieningen.

“De recente demonstraties werden verondersteld vreedzaam en legitiem te zijn omdat mensen het recht hebben om hun ontevredenheid, bezorgdheid en frustratie te uiten. De gang van zaken liet echter een ander doel zien: 8 leden van de veiligheidstroepen werden gedood (1241 gewonden) samen met 96 burgers (5000 gewonden) en veel regerings- en partijgebouwen werden in brand gestoken en volledig verwoest. Dit soort gedrag heeft de echte grieven van de bevolking op een desastreuze manier de verkeerde kant opgeleid: het creëren van chaos in het land. Wie profiteert er van de chaos in Irak?”.

De onrust in Iraakse steden valt samen met een moordaanslag op Soleimani in Iran. Bronnen geloven dat de“moordaanslag op de commandant van de Iraanse IRGC-Quds Brigade Qassem Soleimani geen puur toeval is, maar gerelateerd aan de gebeurtenissen in Irak”.

“Soleimani was in Irak tijdens de zoektocht naar de belangrijkste leiders van het land… Hij heeft veel invloed, net zoals de Amerikanen die er hun eigen mensen hebben. Als Soleimani wordt opgeruimd, kunnen degenen die misschien achter de recente onrust zitten, denken dat het genoeg verwarring zal zaaien in Irak en Iran, waardoor er ruimte ontstaat voor een mogelijke staatsgreep door militairen of aangemoedigd door buitenlandse troepen, Saoedi-Arabië en de VS in dit geval. Het vermoorden van Soleimani kan, in de hoofden van buitenlandse actoren, leiden tot chaos, wat leidt tot een vermindering van de Iraanse invloed in Irak”, aldus de bronnen.

De recente beslissingen van Abdel Mahdi maakten hem zeer onpopulair bij de VS. Hij heeft Israël verantwoordelijk gesteld voor de vernietiging van de vijf opslagplaatsen van de Iraakse veiligheidstroepen, Hashd al-Shaabi en de moord op een commandant aan de Iraaks-Syrische grens. Hij opende de grensovergang bij Al-Qaem tussen Irak en Syrië tot groot ongenoegen van de Amerikaanse ambassade in Bagdad, dat zijn ontevredenheid  aan de Iraakse regering heeft laten verstaan. Hij verklaarde zich bereid om de S-400 en andere militaire uitrusting uit Rusland aan te schaffen. Abdel Mahdi kwam met China overeen om essentiële infrastructuur herop te bouwen in ruil voor olie en tekende een overeenkomst ter vernbetering van het electriciteitsnet met een Duitse in plaats van een Amerikaanse onderneming. De Iraakse premier weigerde zich te houden aan de sancties van de VS en koopt nog steeds elektriciteit aan bij Iran en staat handel toe die grote hoeveelheden buitenlandse valuta opbrengt en de Iraanse economie een impuls geeft. Tot slot verwierp Abdel Mahdi de “Deal of the Century” van de VS. Hij probeert te bemiddelen tussen Iran en Saoedi-Arabië en laat daarmee zien dat hij zich wil onttrekken aan de bedoelingen en het beleid van de VS in het Midden-Oosten.

VS medewerkers uitten hun totale ontevredenheid over het beleid van Abdel Mahdi aan vele Iraakse verantwoordelijken. De Amerikanen menen dat hun onvermogen om Irak als een voorpost tegen Iran te veroveren een overwinning voor Teheran is. Dit is echter niet waar de Iraakse premier naar streeft. Hij probeert zich oprecht te onttrekken aan de Amerikaans-Iraanse oorlog, maar wordt geconfronteerd met toenemende problemen.

Abdel Mahdi nam het bestuur in Irak over toen de economie zich op een rampzalig niveau bevond. Hij worstelt in zijn eerste jaar van regeren, ook al wordt Irak beschouwd als het land met de op drie na grootste oliereserves ter wereld. Een kwart van de meer dan 40 miljoen mensen in Irak leeft in armoede.

De Marjaiya in Najaf kwam tussenbeide om de situatie tot bedaren te brengen en liet zien dat ze in staat is de maffia onder controle te krijgen. Haar vertegenwoordiger in Karbalaa Sayyed Ahmad al-Safi benadrukt het belang van de bestrijding van corruptie en de oprichting van een onafhankelijk comité om het land weer op het goede spoor te krijgen. Al-Safi zei dat het nodig was om serieuze hervormingen op te starten en vroeg het parlement, in het bijzonder “de grootste coalitie”, om zijn verantwoordelijkheid op te nemen. 

De grootste groep behoort tot Sayyed Moqtada al-Sadr, met 53 parlementsleden. Moqtada verklaarde – in tegenstelling tot wat de Marjaiya hoopte – dat zijn groep uit het parlement zou stappen in plaats van zijn verantwoordelijkheid op te nemen. Moqtada roept op tot vervroegde verkiezingen. Een verkiezing waarvan wordt verwacht dat hij niet meer dan 12-15 parlementsleden kan overhouden. Al-Sadr, die zonder strategie Saudi-Arabië en Iran bezoekt, probeert op de golf van onrust mee te surfen, zodat hij kan profiteren van de terechte verlangens van de demonstranten. Moqtada en de andere sjiitische partijen die vandaag het land samen met de Koerden en de soennitische minderheden, zijn diegenen die op de eisen van het volk moeten antwoorden en zich niet moeten verschuilen achter de mensen op straat die eisen dat er een einde komt aan de corruptie, dat er meer kansen op werk zijn ennaar een verbetering van hun levensomstandigheden.

Premier Abdel Mahdi heeft geen toverstaf; het volk kan niet blijven wachten. Ondanks hun gerechtvaardigde eisen waren de mensen “niet alleen op straat”. “De meerderheid van de hashtags op de sociale media hashtags waren Saoedi-Arabisch: wat erop wijst dat Abdel Mahdi’s bezoeken aan Saoedi-Arabië en zijn bemiddeling tussen Riyad en Teheran hem niet immtn hebben gemaakt voor de inspanningen voor de regimewissel die door Saoedi-Arabië wordt gesteund,” zei de bron. De buurlanden van Irak hebben de premier duidelijk gemaakt dat zijn relatie met Iran de gezondste en meest stabiele is. Teheran heeft niet tegen hem samengespannen, ook al was de Iraanse vlag de enige die door sommige demonstranten in brand werd gestoken en werd Iran in de laatste dagen van de opstand in de straten van Bagdad verketterd.

De kritieke economische situatie maakt het Midden-Oosten kwetsbaar voor onrust. De meeste landen lijden onder de Amerikaanse sancties tegen Iran en de enorme bedragen die aan Amerikaanse wapens worden uitgegeven. De Amerikaanse president Donald Trump doet er alles aan om de zakken van de Arabische leiders te ledigen en Iran als de belangrijkste vogelverschrikker voor te stellen om de financiën van de Golf te kunnen leeghalen. De Saoedische oorlog tegen Jemen is een andere destabiliserende factor in het Midden-Oosten, omdat die de spanning en de confrontatie bevordert.

Irak lijkt op weg naar instabiliteit als een van de aspecten van de multidimensionale oorlog van de VS tegen Iran; de VS eist steun en solidariteit van de Golf en de Arabische landen om achter zijn plannen te staan. Irak voldoet niet aan alle Amerikaanse eisen. Het Iraakse parlement en de Iraakse politieke partijen vertegenwoordigen de meerderheid van de bevolking; een regimewissel is daarom onwaarschijnlijk, maar de buurlanden en de VS zullen blijven proberen om gebruik te maken van de interne verzuchtingen. Het is niet duidelijk of Abdel Mahdi erin zal slagen Irak stabiel te houden. Het is duidelijk dat de spanningen tussen de VS en Iran geen enkel land in het Midden-Oosten ontzien.

Vertaald door Francis J.

This article is translated for free to many languages by volunteers so readers can enjoy the content. It shall not be masked by Paywall. I’d like to thank my followers and readers for the confidence and support. If you like it, please don’t feel embarrassed to contribute and help fund it for as little as 1 Euro. Your contribution, however small, will help ensure its continuity. Thank you.