Wie neemt het initiatief en wie heeft de macht om de straat in Irak te mobiliseren?

Door Elijah J. Magnier: @ejmalrai

Het lijdt geen twijfel dat Sayyed Moqtada al-Sadr de straten in Irak beheerst en vreedzame protesten gewelddadig kan maken wanneer hij daarvoor kiest. Ondanks de aanwezigheid van een aantal kleinere spelers en degenen die oprecht om serieuze hervormingen vragen, kan Sayyed Moqtada de straat in de door hem gewenste richting bewegen. Zijn strategische doelstellingen zijn echter onbekend bij alle politici in Irak en misschien ook wel buiten Mesopotamië. Diegene die een groot aantal parlementsleden en het grootste aantal ministers telt, heeft altijd de mogelijkheid gehad om de regering en de premier te vragen af te treden. Hij was de eerste om vanuit het parlement te vragen dat Iran Irak zou verlaten. Nochtans is het een feit dat de “Islamitische Republiek” sinds 2005 het beste toevluchtsoord van Moqtada is geweest wanneer hij meende dat zijn leven in gevaar was en de VS van plan waren hem te vermoorden. Sayyed Moqtada zit op dit moment in Iran, een land waar hij vaak naar terugkeert. Wat wil Sayyed Moqtada?

Goed geïnformeerde bronnen in Najaf vertellen dat degenen die het Iraanse consulaat in brand hebben gestoken aanhangers zijn van het huidig parlementslid Adnan al-Zurfi. Al-Zurfi – die jaren geleden door Paul Bremer tot gouverneur van Najaf werd benoemd – ontkent zijn betrokkenheid. Bronnen in Najaf bevestigen dat zijn volgelingen het consulaat twee keer in brand hebben gestoken en naar het heiligdom van Sayyed Mohammad Baqer al-Hakim, op het Sahat al-Ishreen-plein, zijn getrokken waar ze ook de bibliotheek hebben platgebrand.

Sjeik Jalaleddine al-Sagheer, een van de naaste medewerkers van wijlen Sayyed Mohammad Baqer, stuurde zijn mannen, bekend als “Saraya al-Aqeeda”, om het heiligdom, bekend als “Shaheed al-Mihrab” te beschermen. Sayyed al-Hakim werd in 2003 samen met 75 anderen gedood door een autobom die buiten het heiligdom van Imam Ali werd geplaatst door Mohammad Yassin Jarrad, de zwager van Abu Musab al-Zarqawi. Sayyed Moqtadas aanhangers op straat weigerden het heiligdom te beschermen. Het antagonisme weerspiegelt een oude vete tussen de families al-Sadr en al-Hakim in Najaf.

Niet alleen is er weinig verband tussen de bibliotheek van het heiligdom en de eisen van de demonstranten om het bestuurssysteem te hervormen en politieke corruptie te bestrijden, maar jonge demonstranten die de straten van Najaf domineerden wisten blijkbaar niet dat wijlen Sayyed Mohammad Baqer de oom was en niet de vader van Sayyed Ammar al-Hakim.

Het lijdt geen twijfel dat Sayyed Moqtada in staat is om de demonstranten tegen te houden.  Hij en zijn mannen zullen niet aarzelen om een inter Sjiitisch gevecht aan te gaan, zich er terdege van bewust dat andere Sjiitische groepen niet klaar zijn om een dergelijke strijd aan te gaan. In 2005 heeft Sayyed Moqtada, na een aanval op het kantoor van zijn vader in Najaf, meer dan 100 kantoren en instellingen van Majlis al-A’la en Badr in heel Zuid-Irak in brand laten steken. In 2016 staken de mensen van Moqtada vele burelen van verscheidene politieke en militaire sjiitische groepen, met inbegrip van die van Hashd al-Shaabi, in brand. Hij wist zeer goed dat er geen reactie van de overkant zou komen. Zelfs als hun vuurkracht superieur zou zijn aan die van de mensen van Moqtada.

In 2004 confronteerde Sayyed Moqtada de Amerikaanse en Iraakse legers in Najaf na zijn bezetting van de heilige stad. Hij vertrok, samen met zijn luitenanten en wat er nog over was van zijn mannen, na de interventie van Grootayatollah Sayyed Ali al-Sistani.

Sayyed Moqtada vertrouwt op de reputatie van zijn vader en het menselijk kapitaal dat hij heeft geërfd. Hij vertrouwt ook op de terughoudendheid van andere sjiitische groepen en hun onwil om deel te nemen aan een inter-Sjiitisch conflict.

Hij wordt vaak ten onrechte aangehaald als de ‘king maker’, ook al is hij niet in staat om een premier, een president of een parlementsvoorzitter te selecteren zonder de instemming van andere grote sjiitische en niet-sjiitische groepen. Andere groepen kunnen dan weer evenmin topleiders selecteren zonder coördinatie met Sayyed Moqtada. Het gaat in beide richtingen. Tot nu toe heeft Sayyed Moqtada de steun gekregen van een grote groep parlementsleden . De komende verkiezingen kunnen voor alle belangrijke politieke partijen, waaronder de Sadristen, verrassingen met zich meebrengen.

Moqtada laat nooit een kans voorbijgaan om zijn vastberadenheid te tonen in het beschermen van wat hij gelooft dat hij bereikt heeft. Meer dan een jaar geleden, tijdens de laatste verkiezingen, heeft de Hoge Commissie voor de verkiezingen in Irak verklaard dat meer dan twaalf parlementsleden op illegale wijze verkozen waren en een nieuwe telling gevraagd. In de nacht erop werden de kantoren van de Hoge Commissie – waar alle stembiljetten lagen – in brand gestoken. De commissie liet vervolgens weten dat zij der gegevens van alle stembiljetten ook op elektronische servers opgeslagen had. Diezelfde dag werden ook de kantoren met de servers in brand gestoken. De resultaten konden niet worden gewijzigd en Sayyed Moqtada behield zijn 53 parlementsleden, de grootste groep binnen het parlement.

Tijdens het laatste bezoek van Sayyed Moqtada aan Iran, vier maanden geleden, verklaarde hij aan de media dat hij van plan was om premier Adel Abdil Mahdi af te zetten. De Iraniërs vroegen hem te zwijgen of te vertrekken, zodat zijn beslissing niet in overeenstemming lijkt te zijn met de wensen van Iran. Sayyed Moqtada koos ervoor het land te verlaten.

Toch vinden de Iraakse politieke leiders de aanwezigheid van Moqtada in Iran minder problematisch voor Irak dan zijn aanwezigheid in Mesopotamië. Moqtada is vandaag terug in Iran. Zijn aanwezigheid in Iran is een veilige plaats voor de Sadristische leider, die beschuldigd wordt van de moord op Wissam al El’yawi en zijn broer Issam, de commandant van de pro-Iraanse Asaeb-Ahlal-haq, wiens stam wraak heeft gezworen.

Sayyed Moqtada wil geen enkele rol spelen bij de komende verkiezing van de nieuwe premier. In plaats daarvan zal hij  een paar maanden nadat die in functie is getreden waarschijnlijk om het ontslag van de premier vragen, zijn gebruikelijke praktijk. De politieke partijen zullen de Sadristische leider echter dwingen om deel te nemen aan de keuze van de nieuwe  premier en de verantwoordelijkheid te delen met de belangrijkste politieke partijen, de zogenaamde “walvissen”, die op grote schaal van corruptie worden beschuldigd.

Moqtada ontkende zijn verantwoordelijkheid voor het in brand steken van het Iraanse consulaat in Najaf en zei: “Ik weiger diplomatieke missies aan te vallen. Ik heb zelfs de Amerikaanse ambassade niet aangevallen omdat diplomaten onze gasten zijn”.

Al-Sadr zei dat hij de regering “een jaar de tijd gaf om het systeem te hervormen en de corruptie te bestrijden”, maar nadat Abdel Mahdi pas enkele maanden aan de macht was vroeg hij zijn aanhangers om te demonstreren in Bagdad en stuurde hij hen naar de “groene zone”, Moqtadas favoriete plek voor demonstraties. Hij is een meester van de straat, maar heeft geen politieke plannen of strategische doelstellingen. Hij vertegenwoordigt de oppositie in een parlement en een kabinet waar hij de meerderheid heeft.

Sayyed Moqtada trotseerde de Marjaiya in Najaf – die zich wel bewust is van hoe de Sadristische leider zich gedraagt ten opzichte van leiders die hij nochtans mee verkozen heeft –  toen hij aan het begin van het jaar een persoonlijke vraag van de Grootayatollah om premier Abdel Mahdi toe te staan om te werken zonder op te roepen tot zijn aftreden, afwees. Sayyed al-Sistani uitte onlangs kritiek op Moqtada, zonder hem te vernoemen, en andere politieke partijen die weigerden met Abdel Mahdi samen te werken om snelle hervormingen mogelijk te maken.

Sayyed Moqtada is niet de enige die het aan staatsmanschap ontbreekt. De meeste Iraakse politieke leiders tonen weinig zelfbeheersing en weinig verwezenlijkingen. Daarom heeft Grootayatollah Sayyed al-Sistani de macht die hij heeft. Maar wat als de oudere leider er niet meer is? Hoe moet het dan met Irak?

Irak is een van de belangrijkste landen in het Midden-Oosten  rijk aan grondstoffen. Het terrorisme is nog steeds present en het Amerikaans-Israëlische plan om het land op te splitsen ligt nog steeds op tafel wanneer de kans zich voordoet. De bevolking en leiders van Mesopotamië, die zeer weinig doen om hun land te stabiliseren, moeten de langetermijndoelstellingen van de vijanden van Irak niet uit het oog verliezen en in plaats daarvan werken aan het oplossen van hun interne onenigheden.

Vertaald door Francis J.

Dit artikel is door vrijwilligers gratis in diverse talen vertaald zodat de lezers de inhoud zouden kunnen waarderen. Het artikel mag niet worden afgedekt door een betaalmuur. Ik wil mijn volgers en lezers bedanken voor het vertrouwen en de steun. Als je het apprecieert, voel je dan niet verveeld om desnnods met slechts 1 euro bij dragen en de site te helpen financieren. Je contributie, hoe klein ook, zal bijdragen aan de continuïteit ervan. Dank je wel.

Copyright ©  https://ejmagnier.com, 2019