Moeilijke onderhandelingen tussen Libanon en Israël in het verschiet

Door Elijah J. Magnier: @ejmalrai

Vertaald door Francis J.

Te midden van de binnenlandse verdeeldheid tussen leden van verschillende politieke groeperingen in de Libanese samenleving, bereidt het land zich voor op indirecte onderhandelingen met Israël. Het onderwerp van discussie isceen decennialang durend grensconflict met Israël*. Na negen jaar van indirecte discussie zijn beide partijen het eens geworden over een routekaart die door de Libanese parlementsvoorzitter Nabih Berri is onderhandeld. 

De obesprekingen over de definitieve grenzen zullen naar verwachting beginnen in de week van 14 oktober in de Libanese stad Naqoura op het hoofdkwartier van de Interim-vredesmacht van de VN in Libanon (UNIFIL) en onder haar toezicht. De onderhandelingen zijn verre van een Libanese normalisering met Israël, noch is het een erkenning van de Israëlische bezetting van Palestina. 

Libanon ondertekende al eerder akkoorden met Israël in 1949, 1996 en 2006, maar beschouwt het nog steeds als een vijand. Er is echter een verregaande mogelijkheid voor Libanon om binnenkort een plaats te krijgen tussen de gasproducerende landen. Libanon mag dan wel het energiepad zijn ingeslagen, maar het heeft, ondanks de toename van het binnenlandse geruzie, zeker nog een lange weg te gaan. Vanaf de eerste dag van de onderhandelingen zal Israël – gesteund door de Amerikaanse gezant David Schenker – proberen om de wereld de valse indruk te geven dat Libanon op het pad van de normalisering met Israël is. Van Israël wordt verwacht dat het alles in het werk stelt om een schijnbaar vriendelijk houding aan te nemen met de Libanese delegatie om president Miche Aoun en zijn belangrijkste bondgenoot, Hezbollah, in verlegenheid te brengen. Echter, als het gaat om het respecteren van de Libanese grenzen wordt van de Israëli’s niet verwacht dat ze het binnenkort snel eens worden.

President Aoun wil een akkoord bereiken dat Libanon in staat stelt een gasproducerend land te worden. Een akkoord over de Israëlisch-Libanese zee- en landgrenzen kan hem helpen om deze erfenis te vestigen en de Libanese financiële geloofwaardigheid te vergroten, temidden van de ernstige crisis die het land op dit moment doormaakt. Dit is echter een val waar hij naartoe is gelopen door zich te beroepen op zijn recht om, volgens artikel 52 van de grondwet,  in akkoord met de premier, te onderhandelen en internationale verdragen te ratificeren. Zelfs als het parlement het verdrag uiteindelijk nog zou moeten goedkeuren.

De valkuil bestaat uit het feit dat president Aoun kwetsbaarder is dan Hezbollah voor internationale intimidatie, voornamelijk door de VS. US Assistant Secretary of State for Near Eastern Affairs David Schenker wordt maandag in Beiroet verwacht en zal bij de openingssessie aanwezig zijn. Er is weinig twijfel over dat de VS, vooral de huidige regering, op zoek is naar een “overwinning” (handen schudden, foto’s van de Libanese en Israëlische delegatie, om er maar een paar te noemen) om de verkiezing van president Donald Trump te steunen. Ook wil de VS de Israëlische premier Benjamin Netanyahu helpen, die voor grote uitdagingen staat en met binnenlandse problemen geconfronteerd wordt. Bovendien zal de VS Libanon ervan beschuldigen verantwoordelijk te zijn voor elke afwijzing tijdens een onderhandeling die Israël niet de overhand of enkele concessies uit Libanese wateren geeft. Libanon heeft internationale financiële steun en een lening van de Wereldbank nodig en zal extreem kwetsbaar zijn voor Amerikaanse chantage.

De VS heeft meer dan 10 miljard dollar geïnvesteerd om Hezbollah tegen te werken en de organisatie te “demoniseren”. De VS heeft bondgenoten in Libanon en de Libanezen zijn politiek verdeeld. Kritiek, over en weer beschuldigingen en aanvallen in de pers en sociale media zijn de regel. Dit soort machinatie staat klaar om te gebruieken wanneer de VS het nodig heeft en om campagne te voeren tegen de president en zijn schoonzoon die de grote christelijke partij in Libanon leidt (Tayyar al Watani al Hurr – Free Patriotic Movement – FPM) en bang is voor sancties tegen zijn eigen persoon en nog tientallen anderen binnen zijn partij.

De Libanese christelijke meerderheid is geen antiwesterse groepering en is de enige politieke partij die het initiatief van de Franse president Emmanuel Macron heeft gesteund, in tegenstelling tot hun bondgenoten Amal en Hezbollah. Daarom zal het westen altijd zijn weg vinden door de linies van Hezbollah (de partners) in het voordeel van Israël.

Libanon en Israël ondertekenden op 23 maart 1949 een wapenstilstand en bereikten overeenstemming over de Armistice Demarcation Line (ADL) die precies overeenkwam met de internationale grens die in 1923 door Anglo-Franse landmeters werd afgebakend. De grenzen tussen Libanon en Israël waren flexibel, vooral omdat de maronitische Libanese regering het zuiden van Libanon, de Bekaa-vallei en het noorden van het land niet als deel van Libanon wilde hebben. De christelijke maronitische heersende klasse richtte zich op de hoofdstad en de berg Libanon, omdat zij 70% van de inwoners van deze gebieden vertegenwoordigden.

Het is onwaarschijnlijk dat president Donald Trump, die groot is in het sluiten van deals, een Israëlisch-Libanese overeenkomst zal hebben om voor 3 november of op een later tijdstip in de komende jaren aan zijn CV toe te voegen.