Het Amerikaanse plan voor de verzwakking van Hezbollah: een burgeroorlog en de uittocht van de christenen…

Hezbollah en zijn verschillen met de christenen van Libanon

Door Elijah J. Magnier: @ejmalrai

Vertaald door Francis J.

De christelijke politieke en religieuze leiders van Libanon staan theologisch gezien ver af van de Twaalvers Shia. Bovendien hebben er politieke en ideologische doelstellingen die fundamenteel verschillen van die van Hezbollah. Gebran Bassil, de leider van de grotere christelijke parlementaire groep “Al tayyar al-watani al-Hurr” (Vrije Patriottische Beweging – FPM) maakte dit afgelopen zondag duidelijk in een op televisie uitgezonden toespraak als reactie op de Amerikaanse sancties wegens vermeende corruptie en zijn nauwe politieke alliantie met Hezbollah. 

Die verschillen in ideologie zijn echter een soort verzekering, een garantie die een burgeroorlog in Libanon en de exodus van christenen uit het Midden-Oosten voorkomt. “Dit (een burgeroorlog en de exodus van christenen uit Libanon) is wat Israël wenst, een wens die openlijk is geformuleerd door Amerikaanse functionarissen tijdens privébijeenkomsten”, onthulde Bassil. Men moet zich dus afvragen: wat zijn de fundamentele verschillen tussen Libanese christenen en Hezbollah, en wat willen de VS van de christelijke Libanezen bekomen om Hezbollah te kunnen ondermijnen?

Eén dag na de presidentsverkiezingen, op 4 november, kondigde de Amerikaanse regering – een manoeuvre aan dat onbegrijpelijk leek en zonder strategisch of tactisch voordeel voor Israël of de VS. was. Zij zouden het parlementslid Gebran Bassil bestraffen. Bassil vertelde dat de Amerikaanse ambassadeur in Libanon, Dorothy Shea, hem bezocht om hem een ultimatum te stellen en hem te waarschuwde voor het ingaan van Amerikaanse sancties als hij de FPM-alliantie met Hezbollah niet zou beëindigen. Bassil verwierp de bdedreiding en de regering van president Donald Trump sanctioneerde hem. Bassil besloot dan de essetie van zijn ontmoetingen met de Amerikaanse functionarissen te onthullen om een evenwicht te vinden tussen zijn relaties met Hezbollah en het westen. De christelijke leider detailleerde de punten van verschil met Hezbollah in termen van “denken, taal en ideologie”.

De Shia Hezbollah beschouwen de VS als “de grote Satan, het hoofd van de slang”, en wat Israël betreft, is hun objectief een einde te maken aan het bestaan ervan. Het streven van Hezbollah is duidelijk: het bevrijden van Palestina. De christenen zijn niet de enige groep die niet dezelfde doelstelling als Hezbollah in Libanon hebben . De sjiitische groep van Amal onder leiding van parlementsvoorzitter Nabih Berri, die als de nauwste bondgenoot van Hezbollah wordt beschouwd, deelt de stellingen en doeleinden van Hezbollah niet. Berri heeft, in tegenstelling tot Hezbollah, uitstekende relaties met het westen en met de Golfstaten.

Bovendien heeft Bassil gezegd dat de christenen in Libanon van mening zijn dat de relatie met de VS belangrijk is en dat deze dienovereenkomstig moet worden bekeken. Hij heeft gezegd dat hij van mening is dat Israël het recht heeft om in veiligheid te leven wanneer ook de veiligheid van de Arabische gebieden wordt gewaarborgd en de rechten van de Palestijnen worden veiliggesteld op basis van het vredesplan van koning Abdallah van Saoedi-Arabië. Bassil bedoelde hier de teruggave van de bezette Syrische Golanhoogte en de Libanese gebieden, het recht op terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen en een staat voor Palestina in ruil voor normalisering met Israël, zoals in het initiatief van de Saoedische koning staat. (1)

Ditzelfde initiatief is door wijlen president Hafiz al-Assad voorafgaand aan zijn ontmoeting met premier Ehud Barak in het jaar 2000 goedgekeurd , maar het mislukte op het allerlaatste moment. De Syrische president Bashar al-Assad en de Libanese president Emil Lahoud, beide nauwe bondgenoten van Hezbollah, stemden in met het oorspronkelijk in december 2002 voorgestelde vredesplan van koning Abdallah. De Palestijnse Autoriteit (PLO) en Hamas riepen beiden op tot het recht op terugkeer van vluchtelingen en de oprichting van twee staten in Palestina om een einde te maken aan het Israëlisch-Palestijnse conflict.

Het is duidelijk dat Bassil er niet wil op aangekeken worden dat hij volledig onder de invloed van Hezbollah staat, noch dat hij een voorwaardelijke relatie met het Westen accepteert wanneer de gestelde voorwaarden zouden kunnen leiden tot een burgeroorlog in Libanon. Wat Bassil niet deelt is het verzoek van de Amerikaanse ambassadeur in Libanon om zich in één coalitie aan te sluiten bij de christelijke “Libanese strijdkrachten” van Samir Geagea en de Kataeb, en de Druzen van Walid Jumblat – en daardoor Hezbollah te isoleren.

De FPM is van mening dat het Amerikaanse verzoek om de Shia te isoleren Libanon in twee delen zou opsplitsen waar christenen aan de ene kant van het land leven (met de door de VS gesteunde Libanese Druzen als bondgenoot) en de soennieten en sjiieten aan de andere kant. Het zou dan heel gemakkelijk zijn om een sektarisch conflict tussen soennieten en sjiieten te creëren om Hezbollah bezig te houden. In dit geval zou Israël de sjiitische dorpen kunnen aanvallen en zou de westerse gemeenschap een verdeling van Libanon toejuichen met het excuus om de christenen van Libanon te beschermen. Het christelijke gebied zou worden gefinancierd en gesteund door het westen. Als de grenzen tussen de twee partijen zouden worden doorbroken en Hezbollah de overhand zou halen, zouden de christenen haastig het land uitgeleid worden, een ideale situatie voor het westen. Het zou de migratie van de christenen afdwingen en Libanon overlaten aan een sektarisch conflict tussen soennitische en sjiitische moslims, zoals het in Irak en Syrië het afgelopen decennium gebeurde. In feite is dit wat de Franse president Nicholas Sarkozy de christelijke patriarch voorstelde toen hij in 2011 om steun van de gemeenschap in Libanon vroeg.

Gebran Bassil wees het aanbod van de VS af, hoewel de christenen in Libanon van nature dicht bij het westen staan. Bassil wil een relatie met de VS en Europa. Hij is niet bereid deze in te ruilen voor betrekkingen met Iran, Rusland of China. De Amerikaanse verzoeken aan de Libanese christenen omvatten de naturalisatie van de Palestijnen en de Syrische vluchtelingen. Dat zou een enorme demografische onevenwichtigheid creëren in Libanon, waar de meerderheid dan soennitisch zou zijn, met de sjiieten op de tweede plaats. Bijgevolg zou het niet langer haalbaar of gerechtvaardigd zijn dat de gereduceerde minderheid christenen de helft van het totale gewicht te geven op alle institutionele posten van de staat, het parlement, het kabinet en de veiligheidsdiensten, zoals bepaald in het Taef-akkoord.

Een van de ernstigste verschillen tussen Hezbollah en Gebran Bassil is niet alleen ideologisch van aard, maar betreft parlementsvoorzitter Nabih Berri, die samen met premier Saad Hariri, de Druzenleider Walid Jumblat, de gouverneur van de Centrale Bank Riyad Salame en anderen wordt beschuldigd van corruptie. 

Gebran beschuldigt Hezbollah ervan zijn naaste sjiitische bondgenoot Berri te beschermen, die op zijn beurt samen met Hariri Riyad Salame beschermt. De gouverneur van de Centrale Bank wordt ervan beschuldigd de transfer van tientallen miljarden dollars,  in de loop van decennia verzameld door corruptie en machtsmisbruik door Libanese politici, heeft vergemakkelijkt. Hezbollah begrijpt de beschuldiging van Bassil en staat machteloos vanwege de beperkte keuzemogelijkheden. Berri is de leider van Amal. Hij zal niet aarzelen om de confrontatie met Hezbollah aan te gaan als ze hem laten vallen, of zelfs een inter-Shia-conflict te beginnen. De prijs zou zeer hoog zijn, vooral wanneer de VS en Israël klaar staan om elke kans aan te grijpen om Hezbollah van binnenuit of via zijn bondgenoten te verzwakken.

Bassil sprak ook over een plan in het noorden van Libanon om de terreurgroep “Islamitische Staat” (ISIS) nieuw leven in te blazen, waarbij een groep van 40 militanten die verbonden zijn met Idlib (Syrië, waar de basis van Al-Qaeda is gevestigd) werd ontmanteld. De lokale veiligheidsdiensten arresteerden verschillende militanten. De christenen begrijpen dat hun afscheiding van Hezbollah hen zonder bescherming zou achterlaten, vooral wanneer de ISIS-kaart nog op tafel ligt en zich kan manifesteren wanneer de gelegenheid zich voordoet. Daarom kan Bassil niet breken met Hezbollah: het is zijn garantie en bescherming tegen radicale islamisten die in Syrië en Irak ruimschoots hebben aangetoond hoe wreed ze kunnen zijn tegen alle religies en sekten. In werkelijkheid is de enige politieke vriend die Bassil vandaag in Libanon heeft, Hezbollah, aangezien alle andere groepen – waaronder Maronitische christenen, soennieten en Druzen – hem hebben gedemoniseerd en proberen de FPM en haar leider te isoleren.

In feite is christelijk zijn in Libanon niet de bevoorrechte positie die het in het Westen heeft. Het enige voordeel dat het biedt, is het gemakkelijker een visum verkrijgen om te verhuizen. De VS heeft duidelijk geen interactie met Libanese politici op een humanitaire of “gunst voor gunst”-basis, maar enkel op basis van belangen (die van hen). Inderdaad, ondanks het vergemakkelijken van het vertrek van Amer al-Fakhoury naar het Westen, heeft Bassil niet aan populariteit gewonnen bij de VS. Integendeel, de gebeurtenissen bevestigen dat wanneer de Amerikaanse regering de tijd rijp acht om de Libanese christenen op te offeren voor een burgeroorlog, zij niet zal aarzelen. Voor de VS komen de belangen van Israël op de eerste plaats. Het is helaas niet waarschijnlijk dat dit met de nieuwe regering zal veranderen.

De VS en Israël probeerden de confrontatie met Hezbollah aan te gaan, maar slaagden er niet in de groep te verslaan of te verzwakken. Ze probeerden Irak en Syrië te verdelen om de weg naar Hezbollah af te snijden, maar dat lukte niet. Hun laatste poging was “maximale druk” op Iran uitoefenen. Het resultaat was dat Teheran zich niet onderwierp en Hezbollah de lonen aan tienduizenden militanten in Amerikaanse munt bleef betalen, ook al zijn dollars in Libanon grotendeels schaars. Er blijven geen andere keuzes over voor de VS/Israëlische kant dan de mogelijkheid van een burgeroorlog in Libanon, en het verwijderen van de christenen om Israël te bevrijden van de druk die door Hezbollah wordt uitgeoefend, met zijn groeiende kracht en effectiviteit.

Van Hezbollah wordt niet verwacht dat het in deze val zal trappen, ondanks de ernstige verschillen in ideologie en doelstellingenhet met hun christelijke bondgenoot. Verschillen kunnen worden overbrugd als het in het belang van beide partijen is om bij elkaar te blijven. De Amerikaanse sancties tegen Bassil hebben hem niet verzwakt, maar hebben zijn positie versterkt en de jonge christelijke leider bevrijd om zijn recht op vertegenwoordiging in de nieuwe regering die hem eerder werd ontzegd, op te eisen. Maar dat brengt de gekozen premier Saad Hariri – die de minderheid in het parlement vormt – in een zwakkere positie: hij rekende op het initiatief van de Franse president Emmanuel Macron om de parlementaire resultaten over het hoofd te zien en zijn regering zonder Bassil te vormen. De sancties van de VS hebben, voorspelbaar, een averechts effect gehad, waardoor Gebran Bassil vleugels heeft gekregen en hij sterker dan ooit is geworden.

Voetnoten

(1) Het initiatief van koning Abdullah: de Arabische staten zouden Israël oproepen om een volledige Israëlische terugtrekking te bevestigen uit alle sinds 1967 bezette gebieden, inclusief de Syrische Golanhoogte, naar de linies van 4 juni 1967, evenals het resterende bezette Libanese grondgebied in het zuiden van Libanon. Het omvat een rechtvaardige oplossing voor het Palestijnse vluchtelingenvraagstuk op basis van resolutie 194 van de VN-Veiligheidsraad. Er is ook een verzoek om aanvaarding van de oprichting van een soevereine onafhankelijke staat op de sinds 4 juni 1967 bezette Palestijnse gebieden, op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Bijgevolg zullen de Arabische staten het volgende doen: Eén, het Arabisch-Israëlische conflict als volledig voorbij beschouwen; twee, normale betrekkingen met Israël aanknopen in het kader van een alomvattende vrede. Ook heeft de Raad de regering van Israël en de Israëli’s opgeroepen dit initiatief te aanvaarden om het vooruitzicht op vrede te waarborgen en een einde te maken aan het bloedvergieten in de regio. Dit zijn de belangrijkste kwesties. Ze zijn beschreven als vrede voor de terugtrekking, als normalisering voor de normalisering: de Arabische staten vragen Israël om een normale staat te zijn. In ruil daarvoor zouden ze hun relatie met Israël normaliseren – economisch, cultureel en anderszins.

(2) Tijdens de Israëlische bezetting van Libanon in 1982 was Amer al-Fakhoury commandant van het door Israël opgerichte detentiekamp Kiyam en verantwoordelijk voor het doden en martelen van vele leden van het verzet. De Libanese autoriteiten oefenden druk uit op het hoofd van de militaire rechtbank om de Israëlische medewerker Amer al-Fakhoury vrij te laten, zoals gevraagd door president Donald Trump. Al-Fahkoury werd vervolgens afgeleverd bij de Amerikaanse ambassade en het land uit gesmokkeld. Het bevel tot vrijlating werd uitgevoerd onder druk van de stafchef van het leger en president Michel Aoun, de schoonvader van Gebran Bassil.