Dragen de VS bij tot de verzwakking van SWIFT en de dollar?

Geschreven door – Elijah J. Magnier:

Vertaald door – Francis J.

De unilaterale hegemonie van de VS wordt ongetwijfeld op de proef gesteld, nu Rusland zich verzet tegen de door de VS geleide uitbreiding van de NAVO en verhindert dat een nieuw potentieel lid, Oekraïne, toetreedt tot het westerse militaire orgaan. Die situatie leidde tot westerse reacties van de VS en zijn Europese bondgenoten, die Rusland (sinds 2014) harde sancties oplegden, waaronder het “bewapenen” van SWIFT, het wereldwijde communicatiesysteem voor banktransfers, door het gebruik ervan aan Russische banken te ontzeggen. Het Swift-systeem heeft als functie gebruikers te informeren wanneer betalingen zijn verzonden en aangekomen en helpt veilige internationale handelsuitwisselingen mogelijk te maken voor het mondiale banksysteem en zijn agenten. Het is echter niet de bedoeling dat het wordt “bewapend”, dat het wordt gebruikt in geschillen tussen naties. Het is de bedoeling dat het beschikbaar blijft, aangezien bevolkingen over de grenzen heen het gebruiken.

Niettemin geven de VS-sancties (waaronder de werking van SWIFT) tegen Cuba, Venezuela, Iran en Rusland een ernstig signaal aan de rest van de wereld dat zij alternatieve communicatiemethoden voor transfers moet vinden. Deze zullen effectief bijdragen tot een verzwakking van de machtspositie van de VS. China en Rusland wijzen de weg naar een verzwakking van de dollar en naar het feit dat SWIFT uiteindelijk overbodig zal worden.

De Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT) maakt – 24 uur per dag, zeven dagen per week – geldtransfers over de grenzen heen mogelijk en is de sleutel tot de wereldwijde Amerikaanse en westerse economische machtsmiddelen. SWIFT, dat in 1973 is opgericht en in België is gevestigd, verbindt 11.000 banken en instellingen in meer dan 200 landen. Het verstuurt meer dan 40 miljoen berichten per dag (ongeveer 10 miljard berichten per jaar) terwijl triljoenen dollars van eigenaar verwisselen tussen personen, bedrijven en overheden. De banken van de VS en de EU hebben Swift in het leven geroepen om controle te houden over de geldstroom, om te voorkomen dat instellingen hun eigen systemen ontwikkelen en om te voorkomen dat deze een monopoliepositie verwerven. 

Noch de VS, noch de EU controleren SWIFT rechtstreeks, ook al oefenen zij een aanzienlijke invloed uit op het bestuursorgaan, in theorie, onderworpen aan de Belgische wet. Het is gezamenlijk eigendom van meer dan 2.000 banken en financiële instellingen en staat onder toezicht van de Nationale Bank van België, in partnerschap met de belangrijkste centrale banken wereldwijd, de US Federal Reserve en de Bank of England. Via het SWIFT-systeem heeft de Amerikaanse regering in de eerste plaats de controle om personen of regeringen uit dit banksysteem te schrappen en zo de economieën van naties lam te leggen. In het geval van sancties worden de uitgesloten banken belemmerd in het uitvoeren van transacties van hun klanten met het buitenland, personen of bedrijven, het nakomen van verplichtingen, het ontvangen van betalingen voor de export of het verstrekken van kortetermijnkrediet voor de import. 

In 2015 heeft China – na de VS-EU-sancties tegen Iran, Noord-Korea, Soedan en Rusland (om er maar een paar te noemen) in 2014 en de dreiging om Russische financiële instellingen de toegang tot SWIFT te ontzeggen – een parallel internationaal berichtensysteem in het leven geroepen, CIPS genaamd, omdat het de Amerikaanse dreiging voelde aankomen. Doel van CIPS is het gebruik van de renminbi als internationale handelsvaluta te vergemakkelijken en een voorzichtige mate van bescherming te bieden tegen (Amerikaanse) sancties, waardoor de wereldwijde dominantie van de dollar afneemt en een algehele de-dollarisering wordt nagestreefd. China promoot het CIPS-systeem in Azië, Afrika en Europa. Meer dan 1.280 financiële instellingen in 103 landen en regio’s zijn aangesloten op het CIPS-systeem. De Chinese munt, de Yuan, baant zich een weg naar de topvaluta’s en bekleedt wereldwijd de vierde plaats na het Britse pond, de euro en de dollar. Het is de logische Russische en Iraanse partner op dit moment, twee specifieke landen die op de hitlijst van de VS stonden en zullen blijven staan.

Toen de VS in 2018 de Iraanse nucleaire deal aan flarden schoten, begon zelfs de EU haar eigen financiële berichtensysteem te ontwikkelen, namelijk het Instrument in Support of Trade Exchanges (INSTEX), voor Europese bedrijven om te voorkomen dat ze verstrikt zouden raken in de illegaal door de VS opgelegde sancties. Hoewel INSTEX de EU-instellingen niet kan beschermen tegen VS-sancties als zij handel drijven met Iran en Rusland, is het een systeem dat klaar zal staan voor een beter tijdperk als en wanneer de EU erin slaagt zich te bevrijden van de huidige VS-neokolonisatie.

Landen die de Amerikaanse overheersing afwijzen, zoals Noord-Korea en Iran, zijn al lang van SWIFT afgesloten, net als Venezuela sinds 2019. Maar naties met rijke natuurlijke hulpbronnen hebben de neiging zich aan te passen en manieren te vinden om sancties te omzeilen – zoals Iran meer dan veertig jaar lang heeft gedaan – maar niet zonder extra financiële kosten en vertragingen bij transacties op te lopen. Maar de gevolgen zijn kennelijk de moeite waard wanneer de VS SWIFT (en andere harde sanctie-instrumenten) gebruikt in een poging om de wil van een bevolking en haar respectieve regering te breken.

Na de oorlog in Oekraïne en de bras-de-fer tussen de VS en Rusland kondigden de VS, de Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk en Canada op 26 februari aan dat zij ervoor zouden zorgen dat verschillende Russische banken uit SWIFT zouden worden verwijderd. Op 2 maart heeft de EU in overleg met haar westerse partners, waaronder de VS en het VK, zeven Russische banken bij naam genoemd die zijn uitgesloten van het SWIFT-berichtensysteem. De zeven Russische banken die uit SWIFT zijn verwijderd zijn Bank Otkritie, Novikombank, Promsvyazbank, Bank Rossiya, Sovcombank, Vnesheconombank (VEB), en VTB Bank.