Poetin reikt Erdogan de hand, maar Assad is niet overtuigd. Wordt Iran opzij geschoven?

Geschreven door – Elijah J. Magnier:

Vertaald door – Francis J.

De ministers van Defensie van Rusland Sergei Shoigu, Turkije Hulusi Akar en Syrië Ali Muhammad Abbas hebben elkaar in de laatste week van 2022 in Moskou ontmoet om de Turks-Syrische verzoening verder te bevorderen en een staat van non-oorlog tussen Moskous bondgenoten tot stand te brengen. Dit was de eerste officiële ontmoeting op hoog niveau sinds 2011, hoewel de ministers van Buitenlandse Zaken van Turkije en Syrië elkaar vorig jaar in Belgrado onofficieel en kort ontmoetten. De vertegenwoordigers van de inlichtingendiensten hadden elkaar echter al meermaals ontmoet in Rusland, Syrië en Turkije. De opvallende afwezige bij de bijeenkomst van de ministers van Defensie was Iran, een van de garanten van het Astana-akkoord en de belangrijkste Syrisch-Russische partner in de Levant. Was dit een poging om Iran’s geopolitieke invloed te verminderen, en wat is het standpunt van president Bashar al-Assad over deze toenadering?

President Vladimir Poetin beschouwt president Recep Tayyip Erdogan als een van zijn meest kritische geopolitieke partners in deze vitale fase van de Westers-Russische oorlog op het grondgebied van Oekraïne. Turkije speelt een cruciale rol tussen het Midden-Oosten en Europa. Het levert de grootste bijdrage aan de door de VS geleide NAVO-strijdkrachten die momenteel in deze proxy-oorlog tegen Rusland zijn verwikkeld. Ook hield Ankara toezicht op en bemiddelde het bij een Russisch-Oekraïense overeenkomst om miljoenen tonnen Oekraïens graan te exporteren naar de (voornamelijk rijke en ontwikkelde) landen.

Bovendien levert Rusland gas aan Turkije via de Turk Stream-pijpleiding. Ankara en Moskou zijn onlangs overeengekomen een hub op te richten om overtollig Russisch gas in Turkije op te slaan, zodat Europese landen het gas kunnen kopen dat zij nodig hebben. Het idee komt voort uit het saboteren van de Nord Stream 1 en 2 pijpleidingen (geen Russische verantwoordelijkheid) en het opleggen van westerse sancties op de Russische energie-export. Rusland geeft Turkije een bevoorrechte positie en biedt de Europese landen een diplomatieke manier om de verlegenheid te vermijden waarin ze werden gebracht toen ze een prijsplafondoplegden voor de broodnodige Russische olie en gas. Het zal ook de stroom buitenlandse valuta naar Rusland mogelijk maken, die het nodig heeft om de oorlog in Oekraïne te financieren zonder terug te vallen op zijn reserves en om de Russische economie stabiel te houden. Het is een win-winsituatie voor zowel Rusland als Turkije.

In Syrië zijn al jaren Turkse troepen en bases actief, die delen van de noordwestelijke steden in verschillende grensgebieden, de regio Idlib en het platteland bezetten. De Turkse aanwezigheid op een gezamenlijk operatietoneel met de Amerikaanse, Russische, Syrische en Iraanse militaire adviseurs, zelfs in een relatief klein gebied en langs de Syrisch-Turkse grens, maakt Erdogan dan ook tot een belangrijke speler in de Levant.

De bijeenkomst van de ministers van Defensie in Moskou vond plaats naar aanleiding van het voornemen van Turkije om een extra deel van Syrië te bezetten en een dertig kilometer diepe bufferzone in te stellen om de Syrische Koerden Koerdische Arbeiderspartij (PKK – de Syrische tak) te straffen. Dit gebied wordt gecontroleerd door de Koerdische strijdkrachten die loyaal zijn aan de Amerikaanse en NAVO-bezettingsmacht in dat deel van Noordoost-Syrië. Rusland heeft met de Syrische PKK (die op de Amerikaanse en Europese terreurlijst staat) onderhandeld over terugtrekking uit het gebied en herstel van de controle van het Syrische leger om een Turkse invasie te voorkomen. Onder druk van de VS zijn echter geen Koerdische concessies gedaan vanwege de sancties tegen Syrië en de vastberadenheid van de VS om Syrische olie te blijven stelen en de Syrische economie lam te leggen.