Inzicht in de complexiteit: Waarom een aantal tegenstanders van Amerikaanse oorlogen en invasies niet aan de kant van Oekraïne staan.

Geschreven door – Elijah J. Magnier
Vertaald door – Francis J.

In het voortdurende conflict in Europa is er een opvallende tweedeling onder de tegenstanders van Amerikaanse oorlogen, invasies én de verantwoordelijkheid van het Pentagon en de Amerikaanse inlichtingendiensten voor het omverwerpen van regimes over de hele wereld met de Russische bezetting van een deel van Oekraïne. Hoewel veel mensen sterk gekant zijn tegen Amerikaanse oorlogsinterventies en de destructieve gevolgen daarvan, staan ze in dit specifieke conflict waarbij er sprake is van een Russische interventie niet allemaal aan de kant van Oekraïne. In plaats daarvan hebben verschillende individuen een controversieel standpunt ingenomen door de acties van Rusland in Oekraïne te verdedigen of juist niet te veroordelen. Dit roept een fundamentele vraag op: waarom kiezen degenen die tegen Amerikaanse oorlogen zijn niet per se de kant van Oekraïne in deze situatie?

Sinds februari 2022 heeft Rusland, in strijd met internationale normen en territoriale soevereiniteit, grondgebied van Oekraïne bezet en geannexeerd. Deze Russische bezetting kan gezien worden als een ongemakkelijke contradictie voor tegenstanders van Amerikaanse oorlogen en de geschiedenis van het Amerikaanse leger om andere landen te bezetten. Deze houding is niet gebaseerd op een selectieve toepassing van het internationaal recht of de resoluties van de Veiligheidsraad. Het komt voort uit een bredere ontgoocheling over de minachting van grootmachten voor het internationaal recht en hun vermogen om argumenten te vinden om andere landen binnen te vallen en hun invloed tot buiten hun grenzen uit te breiden. Deze oorlogshandelingen en staatsgrepen hebben in verschillende regio’s van de wereld voor veel menselijk leed en instabiliteit gezorgd.

Critici van Amerikaanse militaire interventies halen vaak voorbeelden uit het verleden aan om hun argumenten te ondersteunen. Zelfs Amerikaanse politici gebruiken soortgelijke argumenten om aanspraak te kunnen maken op het presidentschap, maar zij doen dan echter precies hetzelfde als hun voorgangers om de macht van de gevestigde orde in stand te houden. Terwijl hij kritiek uitte op zijn zijn concurrent voor het ambt van president, staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton, benadrukte de voormalige president Donald Trump dat de stabiliteit in het Midden-Oosten tijdens haar mandaat als staatssecretaris aanzienlijk was verslechterd. Hij wees op de opkomst van ISIS, de onrust in Libië, de controle van de Moslimbroederschap over Egypte, de chaos in Irak en het streven van Iran naar kernwapens. Trump stelde dat deze resultaten het gevolg waren van Amerikaans interventionisme en benadrukte dat de oorlogen in de regio de regio alleen maar verder hadden gedestabiliseerd. Hij bekritiseerde ook de invasie van Irak onder valse voorwendselen en wees erop dat het bestaan van massavernietigingswapens een leugen was.

De opmerkingen van Trump vonden weerklank aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. De voormalige Britse premier Tony Blair, die zijn land de oorlog in Irak binnenloodste, beleed zijn mea culpa. Twee decennia later gaf Blair toe dat hij een fout had gemaakt en dat de inlichtingendienst het land misleid hadden om een oorlog in Irak te beginnen die honderdduizenden burgers het leven kostte. Maar de vraag dringt zich op wie deze Westerse leiders ter verantwoording roept. Wie van deze besluitvormers zal ooit vervolgd worden voor hun massamoorden en de vernietiging van naties, alleen maar om solidair te blijven, zelfs in de meest foute missies?

De opeenvolgende acties van Amerikaanse regeringen, onder de presidenten George Bush, Barack Obama en Donald Trump, hebben de perceptie versterkt dat de Verenigde Staten zichzelf boven de wet plaatsen en verantwoording uit de weg gaan. Deze perceptie wordt versterkt wanneer de Amerikaanse regering Israëlische acties steunt, zoals het bombarderen van Syrië, het vermoorden van Iraanse wetenschappers, het uithongeren van bevolkingen door verlammende sancties en het bezetten van Palestijns, Libanees en Syrisch land. In de jaren sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog hebben de Verenigde Staten naar eigen belangen gehandeld en geprobeerd hun invloed wereldwijd uit te breiden, voornamelijk om de Sovjet-Unie tegen te werken en hun leiderschap in de wereld te behouden.

Vanuit dit perspectief gaat de huidige Amerikaanse betrokkenheid in Oekraïne over meer dan voorkomen dat de Russische president Vladimir Poetin de controle over een paar duizend vierkante kilometer land krijgt. Het is veeleer een kans voor de Verenigde Staten om hun leiderschap over Europa onder Amerikaans politiek en militair bevel opnieuw te bekrachtigen, zoals president Joe Biden heeft gezegd. Het is ook een strategische beslissing om Europa van Rusland af te scheiden en een sterke, verenigde westers signaal te sturen naar een opkomend China. De VS hebben er echter geen rekening mee gehouden dat het meeslepen van Rusland in een langdurige oorlog in Oekraïne ertoe zou leiden dat Washington betrokken zou raken bij een duur en onzeker conflict waarbij Oekraïne een hoge prijs zou moeten betalen. Het feit dat de Europese economie zwaar te lijden heef of dat de infrastructuur van Oekraïne verwoest is, heeft tot nu toe geen invloed op de economie, veiligheid en dominantie van de VS.

Daarom is het in het voordeel van de VS om te proberen de oorlog zo lang mogelijk te rekken. Victoria Nuland, ondersecretaris van Buitenlandse Zaken van de VS, zei dat de oorlog “6 of 16 jaar” zou kunnen duren, wat duidelijk maakt wie de echte beslissingnemers zijn, die de oorlog orkestreren en die zich niets aantrekken van de gevolgen. Geen enkele vredesovereenkomst is aantrekkelijk voor de VS totdat Rusland het uitschreeuwt van de pijn.

In een toespraak voor Afrikaanse leiders toonde president Vladimir Poetin documenten die ondertekend waren door de hoofdbemiddelaar, de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Deze documenten wezen erop dat er een achttien-paragrafen tellend ontwerp-vredesverdrag was overeengekomen voor april 2022. De overeenkomst omvatte de terugtrekking van Rusland uit de buitenwijken van Kiev en de teruggave van pantservoertuigen in ruil voor de toezegging van Oekraïne om niet te streven naar het lidmaatschap van de NAVO, maar om van verschillende landen veiligheidsgaranties te krijgen. Hoewel zo’n deal vernederend had kunnen zijn voor Oekraïne, primeert trots boven politiek en het redden van het leven van honderdduizenden mensen. Oekraïne vecht voornamelijk met Oekraïense manschappen (en met een paar duizend huurlingen), maar alle militaire plannen en wapens zijn afkomstig uit het Westen, dat het land regeert. Er is geen eer te behalen om een vazalstaat van de VS te zijn en voor het Oekraïense leiderschap om een generatie op het slagveld op te offeren en om vredesbesprekingen aan de onderhandelingstafel op de lange baan te schuiven. Alle oorlogen eindigen immers op die manier, hoe lang ze ook duren.

Maar onder Westerse druk, geïllustreerd door het bezoek van de Britse premier Boris Johnson aan Kiev, werd er nadrukkelijk bij de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op aangedrongen om de onderhandelingen stop te zetten. Bovendien onthulde de voormalige Israëlische premier Naftali Bennet, die betrokken was bij de Oekraïens-Russische onderhandelingen, dat “[het] een legitieme beslissing van het Westen was om de druk op Poetin te houden”. Hij gaf toe dat hij als bemiddelaar optrad, maar benadrukte dat al zijn acties “tot in detail waren afgestemt met de Verenigde Staten, Duitsland en Frankrijk”. Het Westen wilde het conflict laten voortduren. 

De laatste ontwikkelingen in het conflict, waarbij het aanvankelijke offensief van het Oekraïense leger de ervaring van het Russische leger in de beginfase weerspiegelt, hebben belangrijke internationale gevolgen. De aanvallende strijdkrachten hebben 4-5 keer zoveel troepen nodig als de verdedigers. Als de Oekraïense aanvalslinie ineenstort en de Russische troepen veerkrachtig blijken, betekent dat een verlies op het slagveld voor de VS en hun bondgenoten. US Joint Forces Commander Mark Milley zei dat 60.000 Oekraïners getraind waren in 33 landen op drie continenten. Maar wat het Oekraïense leger met zijn tegenaanval heeft gedaan, is het verzwakken van zijn speerpunt in de aanval op de robuuste verdedigingslinies van Rusland, wat ook een verlies op het slagveld betekent voor e” VS en hun bondgenoten.

Een dergelijke uitkomst (het Westen dat de oorlog verliest) heeft vergaande gevolgen voor de Westerse orde. Het stelt het idee van unilateralisme, dat onlangs door veel Europese leiders is erkend, ter discussie en benadrukt de grenzen van machtige landen om hun wil op te leggen zonder verantwoording af te leggen. Dit besef moedigt landen die onder de Amerikaanse paraplu zijn opgegroeid aan om hun stilzwijgen te doorbreken en de Verenigde Staten erop te wijzen dat zij de voornaamste overtreder van het internationaal recht zijn, zonder daarom Rusland vrij te pleiten van zijn acties in Oekraïne.

Door niet achter Oekraïne te staan, willen ze de Verenigde Staten een noodzakelijk lesje leren en hen verantwoordelijk houden voor hun destructieve beleid en voor het feit dat ze zichzelf boven alle wetten plaatsen. Het pleit voor de noodzaak om een wereldorde te reorganiseren, niet een westerse, en voor bindend respect voor het internationaal recht, ver van een Amerikaanse interpretatie van een internationaal recht dat is afgestemd op het beleid van Washington. Deze doelstelling heeft een hoge prijs, die Oekraïne bereid is te betalen. Net als de Oost-Europese landen maakte Kiev na de perestrojka en het einde van het Warschaupact haast om zich bij de Westerse alliantie aan te sluiten

 om zijn levensomstandigheden te verbeteren en steun te krijgen van Westerse landen, vooral van de Europese Unie. De prijs om bevriend te zijn met de VS is hoog.

Een overwinning van de VS in Oekraïne zou een uitbreiding van de wereldwijde overheersing betekenen, de mogelijkheid van nog meer staatsgrepen, het danctioneren van individuen en naties, de voorbereiding van volgende conflicten, vooral met China, en de voortdurende schending van het internationaal recht. Om deze redenen hebben de meeste landen onder de oneerlijke Amerikaanse controle zich niet aangesloten bij de Amerikaanse alliantie om Rusland te straffen. Dit bewijst dat deze landen ofwel de nederlaag van Amerika, ofwel de opkomst van een multipolaire wereld willen die hen kan bevrijden van de vernedering, overheersing, moorden en bestraffingen die de Verenigde Staten opleggen aan degenen die zich tegen hun beleid verzetten. Het uiteindelijke doel is om de VS te laten stoppen met het stelen van de grondstoffen van andere landen, in vrede te leven en een einde te maken aan een tijdperk van uitputtende oorlogen in de wereld.

De gevolgen van dit conflict werken niet alleen door in Oekraïne, maar ook in het bredere geopolitieke landschap. Het verlies van Oekraïne voor de Russische invloed zou aanzienlijke gevolgen hebben voor Europa en een uitdaging vormen voor de eenheid en veiligheid van de NAVO en de Europese Unie. Het zou de geloofwaardigheid ondermijnen van de toezegging van het Westen om de soevereiniteit en territoriale integriteit van zijn bondgenoten te beschermen. Het onvermogen om de Russische annexatie van de Krim in 2014 te voorkomen heeft al een slag toegebracht aan de gevestigde normen van westerse orde en dominantie. Europa zou ook leren dat haar manipulatieve beleid heeft bijgedragen aan een staatsgreep in Oekraïne in 2014, wat aantoont dat Europese leiders internationale wetten en overeenkomsten schenden, hun dubbele standaarden aan het licht brengen en het vertrouwen van andere naties in het continent teniet doen.

De selectieve toepassing van principes en overeenkomsten, zoals het negeren van de Minsk 1-2 akkoorden of het afwijzen van Russische vredesvoorstellen, roept vragen op over de geloofwaardigheid en legitimiteit van westerse acties. Dit voedt de scepsis onder tegenstanders van Amerikaanse oorlogen en invasies, die het Oekraïense conflict zien als het zoveelste voorbeeld van machtige landen die internationale normen manipuleren om hun belangen te dienen.

Bovendien is het conflict in Oekraïne een strijdtoneel geworden voor bredere geopolitieke ambities. De Verenigde Staten, onder de regering Biden, zien de situatie als een kans om hun leiderschap in Europa te herbevestigen en de opkomst van China tegen te gaan. Door Oekraïne te steunen, willen de VS de NAVO en Oost-Europese landen verenigen tegen Rusland en hun regionale positie en invloed consolideren. Het nastreven van deze bredere doelstellingen overschaduwt echter de menselijke kosten van het conflict en de ravage die het Oekraïense volk moet, ondergaan

De verantwoordelijkheid van het Oekraïense leiderschap voor het voortduren van het conflict moet worden aangepakt. Het doel van het Westen om de oorlog te propageren was alleen mogelijk met de instemming en steun van Oekraïense functionarissen. De vrees bestaat dat het Westen Oekraïense functionarissen die tegen voortzetting van het conflict zijn of een diplomatieke oplossing nastreven, onder druk zet of zelfs verwijderen. Dit roept vragen op over de mate waarin de soevereiniteit en zeggenschap van Oekraïne worden gerespecteerd bij het nastreven van de geopolitieke doelen.

Kortom, de tegenstanders van Amerikaanse oorlogen en invasies scharen zich niet achter Oekraïne in zijn conflict met Rusland, omdat ze de Verenigde Staten verantwoordelijk willen houden voor hun daden in het verleden en verlangen naar een evenwichtigere en rechtvaardigere internationale orde. Het onderstreept de complexiteit van de geopolitieke dynamiek en de vele overwegingen die een rol spelen, vooral wanneer de rol van de VS in het uitlokken van een nieuwe nederlaag van Rusland zoals iin Afghanistan in het oog springt. Het conflict in Oekraïne heeft verstrekkende gevolgen voor de mondiale machtsdynamiek, internationale normen en het streven naar een stabielere en vreedzamere wereld, weg van de unilaterale Amerikaanse hegemonie.