Al-Golani’s tegenwerking van Turkije leidt tot de controle van de Syrische regering over Khan Sheikhoun

Door Elijah J. Magnier: @ejmalrai

In de eerste week van deze maand augustus hield de voormaligeISIS-commandant en het huidige hoofd van Hay’at Tahrir al-Sham (voorheen Jabhat al-Nusra) Abu Mohammad al-Golani een persconferentie in de bezette noordelijke stad Idlib. Hij verklaarde zich niet ongerust te maken over het staakt-het-vuren dat in de loop van dertien ontmoetingen tussen Turkije en Rusland in Astana was afgekondigd. Het Syrische leger was zwak en had volgens hem veel tijd nodig had om op adem te komen en daarom werd er ook geen enkele aanval verwacht. Hij verwierp de uitkomst van de bijeenkomst in Sotsji (waarin de terugtrekking tussen 12 en 20 km van de gedemilitariseerde demarcatielijn werd bepaald). En tenslotte bevestigde hij dat zijn jihadisten geen enkele strijder of wapen zouden terugtrekken, zelfs niet als vrienden (Turkije) daarom zouden vragen. Een paar dagen later lanceert het Syrische leger een aanval om Noord-Hama, en in het bijzonder de stad Khan Shaykhoun en omgeving, te bevrijden. De M5-hoofdweg loopt door Khan Shaykhoun en is daarom opgenomen in de  demilitarisatieovereenkomst die door Turkije en Rusland is ondertekend.

De Astana-overeenkomst tussen Turkije en Rusland, met de instemming van Iran en Syrië, leidde ook tot het instellen van een vaste Turkse observatiepositie in Morek, ten zuiden van Khan Shaykhoun dat nu in het gebied ligt waar het Syrische leger opereert. Turkije betoont een ongebruikelijke terughoudendheid in de manier waarop het de militaire operatie tegen de al-Golani groep en andere rebellen en jihadisten betwist. Bronnen dicht bij de Syrische beleidsmakers zeiden: “Turkije was helemaal niet verbaasd over de operatie en de doelstellingen ervan. De overeenkomst van Astana wordt door de wapens opgelegd aan hen die die ze betwisten.

De jihadististenleider al-Golani was duidelijk verkeerd geïnformeerd over de capaciteiten van het Syrische leger. Hij dacht dat Damascus op de knieën zat en niet voorbereid was op de strijd. Hij heeft daarnaast ook zijn eigen kracht verkeerd ingeschat toen hij Turkije uitdaagde, in de veronderstelling dat hij een door Ankara gesloten overeenkomst eenvoudigweg kon afwijzen en daar ongeschonden mee weg kon. De weigering om zijn jihadisten terug te trekken van de bestandslijn heeft hem nu een strategische stad, Khan Shaykhoun, gekost. En daar bovenop de woede van de duizenden burgers die naar Idlib zijn gevlucht. Ankara heeft de bescherming van al-Golani opgeheven om hem te doen beseffen wie, ook al heeft hij het bevel over duizenden jihadisten, de plak in het noordwesten van Syrië zwaait. Al-Golani’s onderschatting van het Syrische leger kost hem een strategische stad.

Dergelijke verschuivende allianties en de herdefiniëring van vrienden en vijanden zijn niet nieuw in het Midden-Oosten, waar de kunst van het onmogelijke goed beoefend wordt. Inderdaad, de inlichtingenofficieren van Ankara en Damascus blijven vergaderen om te praten en de informatiekanalen tussen de twee landen open te houden. In Moskou, Teheran en Kesseb hebben veel bijeenkomsten onder allerlei omstandigheden tussen Turkse en Syrische officieren plaatsgevonnden . De bondgenoten van Syrië Iran en Rusland bevorderen waar mogelijk de dialoog tussen Turkije en Syrië.

Rusland en Iran zijn bondgenoten van Turkije tegen de aanwezigheid van de VS in Syrië en de hegemonie van de VS in het Midden-Oosten. Teheran en Moskou zijn het echter niet eens met de verdere rol van Ankara in Syrië – de bezetting van het noordwesten – en de Turkse plannen om in samenwerking met de VS een veilige zone in het noordoosten van Syrië te creëren.

Turkije vindt het niet erg dat de jihadistische krachten van al-Golani, de Turkistani-groep en al-Qa’ida loyalisten samen met de pro-Amerikaanse groep van Jaish al-Izzah en andere rebellen onder Ankara’s bevel in Idlib en zijn landelijk gebied vertoeven. Dit ‘samenwonen’ was mogelijk ondanks de interne strijd om de dominantie in de bezette noordelijke stad. Turkije staat Hay’at Tahrir al-Sham toe om de grenzen te controleren en belasting te heffen op zaken en goederen om zijn overleving te financieren. Ankara vindt het ook niet erg als Rusland zijn bondgenoten en vrienden in Idlib bombardeert als ze de Russische basis van Hmeymeem aanvallen en het staakt-het-vuren van Astana schenden. Turkije streeft er naar om een rustige status-quo te handhaven en zal daarom niet toestaan dat zijn aanwezigheid in het noordwesten van Syrië in gevaar wordt gebracht als de jihadisten zich niet aan de afspraken met Rusland willen houden. Elk gemis aan evenwicht dat deze status-quo in gevaar brengt, zet het Syrische leger ertoe aan om dichter bij Idlib te naderen, aangezien Damascus vastbesloten is om al zijn grondgebied te herstellen.

Ter plekke controleert het Syrische leger nu twee derde van Khan Shaykhoun, en de overwinning in de stad is nabij. Het vertrek van de meeste burgers heeft de jihadisten blootgesteld en de overgeblevenen in de stad en in nabijgelegen dorpen zoals Latamnah, Kfarzita en Morek gedemoraliseerd.

Na vele jaren van oorlog heeft het Syrische leger bewezen in staat te zijn zijn grondgebied zonder de militaire hulp van Hezbollah te bevrijden, het militaire initiatief te kunnen nemen en zich snel onder hevig vuur te kunnen verplaatsten tegen de jihadisten in, die de steden al jaren bezetten en versterken (Khan Sjajkoun is sinds 2014 bezet).

Al-Golani is waarschijnlijk vergeten wat er met al-Ghouta (Damascus) is gebeurd toen Saudi-Arabië en Turkije hun bescherming van duizenden jihadisten en rebellen hebben opgeheven. Ze werden binnen de kortste tijd verslagen. In het Syrische moerasgebied kunnen kleine spelers als al-Golani de grote spelers geen voorwaarden opleggen.

In Syrië zijn er Turkije en de VS in het noorden en Rusland, Iran en Damascus in de rest van het land. Turkije heeft een akkoord met Rusland en Iran, en een ander akkoord met de VS dat haaks staat op de Russisch-Iraanse bedoeling om heel Syrië te bevrijden. Al met al is de bevrijding van heel Syrië een prioriteit, maar het zal misschien moeten wachten tot na de volgende Amerikaanse verkiezingen, in 2020.

Vertaald door: Francis J.

This article is translated for free to many languages by volunteers so readers can enjoy the content. It shall not be masked by Paywall. I’d like to thank my followers and readers for the confidence and support. If you like it, please don’t feel embarrassed to contribute and help fund it for as little as 1 Euro. Your contribution, however small, will help ensure its continuity. Thank you.