Door Elijah J. Magnier: @ejmalrai
In de afgelopen tien jaar, wanneer er een Iraakse regering werd gevormd en er een parlementsvoorzitter, een president en een premier moest gekozen worden,poogden Amerikaanse en Iraanse vertegenwoordigers zeer intensief om invloed uit te oefenen op de verkiezingen, de vorming van politieke coalities en hen gunstig gezinde kandidaten aan de macht te brengen. Iran wordt door de Amerikaanse regering en de mainstream media verguisd voor zijn succes en de sterke ideologische steun die het binnen de veiligheidstroepen geniet, maar alle massamedia in Irak zijn tegen hen.
De strijd tussen de VS en Iran is heviger geworden sinds 25 oktober, toen demonstranten de straten in verschillende provincies optrokken en legitieme eisen stelden voor een wijziging van de grondwet, serieuze politieke hervormingen, het beëindigen van de al lang bestaande corruptie en de verbetering van de basisbehoeften voor levensonderhoud. Grootayatollah Sayyed Ali al-Sistani zei duidelijk dat deze gerechtvaardigde eisen geen voorwendsel mogen worden voor internationale (VS) en regionale (Iran) machten om in Irak in te grijpen. Wat is de toekomst voor Iran en de VS in Irak?
Op maandag 11 november hebben enkele Irakezen die aan de macht zijn verklaard te geloven dat de VS de VN hebben gevraagd om de mening van de Marjaiya in Najaf over de demonstranten te peilen en hoe die een mogelijke oplossing voor het conflict tussen de demonstranten en de regering ziet. Jeanine Hennis-Plasschaert, een Nederlandse diplomaat die sinds november 2018 als Speciaal Vertegenwoordiger van de Secretaris-generaal van de Verenigde Naties in Irak en hoofd van de Bijstandsmissie van de VN voor Irak (UNAMI) fungeert, bezocht Grootayatollah Sistani in Najaf. Een paar dagen later, donderdag de 14de om 20.00 uur, landde IRGC-Quds brigadecommandant Qassem Soleimani op de luchthaven van Najaf en bezocht ook hij Sayyed Sistani om zijn wensen voor een oplossing voor de onrust in het land te bespreken. Soleimani keerde dezelfde avond nog terug naar Bagdad met duidelijke antwoorden: hervormingen binnen een bepaalde termijn zijn onvermijdelijk, en de VS en Iran moeten ophouden met ingrijpen omdat de demonstranten voor het merendeel oprecht zijn en gerechtvaardigde eisen hebben.
Wat de Marjaiya in Najaf wil is precies wat de demonstranten vragen:
- Ook al wordt het huidige parlement niet beschouwd als een afspiegeling van de wil van de bevolking en haar eisen, toch zou het binnen een beperkte en vooraf aangekondigde termijn moeten werken aan een nieuwe kieswet die het mogelijk maakt dat iedere Iraakse burger met voldoende stemmen lid kan worden van het parlement of in aanmerking kan komen voor het ambt van eerste minister. Dit kabinet zou niet exclusief moeten behoren aan de gevestigde politieke partijen die als ‘haaien’ worden gedefinieerd. Het is onmogelijk het parlement te ontbinden alvorens een nieuwe wet en grondwetswijziging goedgekeurd is; de onmiddellijke ontbinding zou het risico van een leemte in de wetgevende macht tot gevolg hebben.
- Een nieuwe onafhankelijke kiescommissie benoemen, vrij van corruptie of trouw aan een politieke partij. De besluiten van de laatste kiescommissie werden hevig aangevochten. Ten minste een twaalftal parlementsleden werden officieel beschuldigd en kwamen niet in aanmerking voor een mandaat maar toch hebben zij vandaag de dag zitting in het parlement en kunnen zij van al het prestige en alle voordelen van die functie profiteren.
- De noodzakelijke grondwetswijzigingen op basis van artikel 142 doorvoeren om betwistbare artikelen te corrigeren en een beslissing nemen over artikel 140 met betrekking tot Kirkoek.
- Artikel 76 en de betekenis van de ‘grootste coalitie’ over de bevoegdheid om de eerste minister te benoemen, definiëren.
- Pas nadat overeenstemming is bereikt over een nieuwe kieswet en de wijziging van de grondwet, zou het parlement of de eerste minister artikel 64 moeten toepassen en het parlement, met instemming van de president van de republiek, moeten ontbinden om binnen de 60 dagen na de datum van ontbinding nieuwe verkiezingen te houden.
Dit is het enige plan dat aanvaardbaar is voor zowel de Marjaiya als de demonstranten, zodat een machtsvacuüm kan worden vermeden en de eisen van de demonstranten op het juiste spoor kunnen worden gezet. De Marjaiya in Najaf vraagt al sinds de ambtsperiode van ex-premier Ibrahim al-Jaafari en Nuri al-Maliki om nieuw bloed in de politieke leiding, maar dat heeft niets opgeleverd. De kracht van de demonstranten heeft de Marjaiya de nodige steun gegeven om de stem van de demonstranten te worden.
Corruptie, wanbeheer, partijdigheid, vriendjespolitiek en incompetentie zijn kenmerkend geweest voor alle Iraakse leiders die sinds de Amerikaanse bezetting van Irak in 2003 de macht hebben overgenomen. Onervaren Irakezen die in ballingschap waren, keerden na de verwijdering van Saddam Hossein terug naar het land. Adel Abdel Mahdi vertelde me toen hij vicepresident was: “We moeten terugkeren als oppositiepolitici omdat we niet weten hoe we een land moeten regeren”.
Premier Abdel Mahdi is een van de weinige figuren die door de Marjaiya in Najaf wordt geaccepteerd. Hij heeft de wil om het land te regeren en probeert serieuze hervormingen door te voeren. Maar hij wordt geconfronteerd met een politieke leider als Sayyed Moqtada al-Sadr, die 53 parlementsleden en het grootste aantal ministers en algemene bestuurders in het kabinet heeft. Moqtada werkt Abdel Mahdi tegen en gedraagt zich als oppositieleider. Het gedrag van al-Sadr is niet nieuw voor de Iraakse bevolking – Moqtada is degene die het anti-Iraanse verhaal in de straten heeft geïntroduceerd. Hij heeft zonder enig doel regelmatige demonstraties in Bagdad gesponsord en richt nu zijn wapens op de VS. Een nieuwe parlementsverkiezing zal nadelig zijn voor al-Sadr, die naar verwachting minder dan de helft van zijn zetels in het parlement zal overhouden.
Er bestaat een enorme kloof tussen de politieke leiders en de bevolking. Interne afspraken tussen grote politieke partijen liggen aan de basis van de benoeming van de parlementsvoorzitter, de president en de premier. De mensen hebben het gevoel dat ze geen rol spelen bij de keuze van hun leiders. De demonstranten zijn op straat voor legitieme hervormingen en eisen een sleutelrol op bij het bepalen van de toekomst van Irak. Politici zullen er rekening mee moeten houden dat ze verantwoording moeten afleggen aan het volk. Ze kunnen niet ongestraft blijven handelen en stelen wat ook maar in hun handen valt.
De regering is er niet in geslaagd om de demonstranten adequaat aan te pakken en heeft duidelijk geblunderd met het gebruik van geweld. De eerste zeven dagen waren rampzalig: 107 doden en 6000 gewonden. Een onaanvaardbaar aantal slachtoffers aan beide zijden, burgers en veiligheidstroepen. Het belangrijkste wapen van de demonstranten zijn tegenwoordig ‘Daabel’ (stenen) die weinig gevaar vormen voor de veiligheidstroepen.
Al-Hashd al-Shaabi, de ‘Popular Mobilisation Forces’, die als ‘Iraanse proxy’ het favoriete doelwit van de VS en de media vormen, bleef uit de straat en hield zijn mannen in de kazernes. Deze stap neutraliseerde alle beschuldigingen van directe Iraanse betrokkenheid bij het onderdrukken van demonstranten in Irak.
Sommige demonstranten zingen ‘Iran buiten, Bagdad blijft vrij’ terwijl andere de Amerikaanse en Israëlische vlaggen verbranden. Geen van beide staat voor de echte hervormingseisen waar de bevolking om vraagt. Hoewel anti-Iraanse acties in Irak slechts sporadisch opduiken worden ze voor propagandadoeleinden door de reguliere media onder de aandacht gebracht.
Naïeve analisten geloven dat Irak als staat faalt terwijl Irak veel sterker van deze protesten wordt. Politieke leiders van de blokken houden vast aan Irak en willen dat het land gezond is, onder hun controle staat en zullen niet toestaan dat het land instort. Deze analisten – die tegen de terugtrekking van de VS uit Irak zijn – menen dat de Irakezen denken dat de VS willen dat Irak soeverein, stabiel en democratisch is. In feite controleren de VS de Iraakse olie en accepteren ze slechts met tegenzin de noodzakelijke relatie van Bagdad met Iran. De VS willen Irak onder controle houden en voorkomen dat besluitvormers met Iran, Rusland of China te maken krijgen, zoals president Barham Saleh zei. De VS willen dat de Irakezen het doelwit van de Israëlische luchtmacht worden en dat Israël Israël de Iraakse bevelhebbers mag vermoorden. De VS willen dat Irak ophoudt met het kopen van elektriciteit uit Iran – als de zuidelijke steden van Irak verstoken blijven van elektriciteit kan dat tot een echte revolutie leiden – en dat het land zijn grenzen met Syrië sluit. Dat is wat soevereiniteit betekent, volgens Amerikaanse denktankanalisten.
Bagdad beschouwt de VS als een noodzakelijke bondgenoot en gelooft dat Iran een eeuwig buurland is. Iran was het eerste land dat de strijd in Irak tegen ISIS in 2014 steunde, terwijl de VS een toeschouwer was. De VS is militair aanwezig in Irak, verkoopt wapens aan Irak en traint zijn strijdkrachten. Bagdad houdt de VS liever als bondgenoot en niet als vijand, uit angst voor de gevolgen. De VS wilden nog niet zo lang geleden Irak verdelen. Iraakse politici vrezen dat de VS kwaadaardig zijn.
De VS en Iran vechten echter in Mesopotamië met al hun mogelijke middelen om de Iraakse regering aan zich te binden. Het geostrategische belang van Irak en zijn energiebronnen en rijkdom betekent dat het altijd een twistpunt zal blijven.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo zei dat ‘de Iraakse (en Libanese) mensen hun land terug willen’ en dat ze
‘hebben ontdekt dat het Iraanse regime corruptie exporteert’. Pompeo beschuldigt de huidige Iraakse regering ervan door Iran te worden gekaapt en dat Iran de Iraakse corruptie orkestreert. Hij heeft het op alle niveaus mis. In feite werkt de Amerikaanse regering dagelijks zij aan zij met de Iraakse regering. Pompeo probeert te laten zien dat de demonstranten genoeg hebben van Iran en dat de huidige regering weg moet. Hij surft op de golf van protesten zonder daartoe uitgenodigd te zijn.
In feite houden de demonstranten zich in het algemeen niet bezig met de VS en Iran. Hun prioriteiten zijn binnenlands en niet regionaal of internationaal. De VS proberen de strijd met Iran op Iraaks grondgebied te beslechten. De VS vertrouwen op de media- en analistenverslagen, sociale media en video’s die de aandacht vestigen op de onvrede en vijandigheid onder demonstranten tegen Iran. Dit brengt de Amerikaanse regering ertoe te geloven dat een toekomstige regering of leiderschap waarschijnlijk anti-Iran zal zijn. Is dit het geval?
Waarschijnlijk zal de nieuwe regering niet zo dicht bij Iran staan als de voormalige leiders Ibrahim al-Jaafari of Nuri al-Maliki. Maar het zal ook niet zijn zoals Haidar Abadi, met zijn niet-verklaarde vijandigheid jegens Iran. De “Islamitische Republiek” is tevreden met zijn resultaten in Irak en onderhoudt sterke banden met invloedrijke groepen. Voor de Irakezen zijn de VS zeker niet het alternatief voor Iran. Mesopotamië zal nooit meer radicaal vijandig staan tegenover Iran, zoals onder Saddam. De enige uitweg is dat zowel de VS als Iran accepteren dat Irak stabiel moet blijven. Hun respectieve vrienden zullen de belangen van Iran en de VS behartigen zonder noodzakelijkerwijs met elkaar in conflict te komen.
Als de VS blijft toestaan dat Israël in Irak doelwitten aanvalt of als de VS zich tegen de eenheid van het land verzetten, zal het hele land om hun vertrek vragen. Dit opent de deur voor Rusland en China in Irak. De VS moeten erkennen dat Irak nooit een vazalstaat zal zijn.
De Iraakse premier ging naar China om een deal ter waarde van miljarden dollars te sluiten, opende de grensovergang van al-Qaem met Syrië, beschuldigde Israël ervan verantwoordelijk te zijn voor het bombarderen van Irak en het vermoorden van Hashd al-Shaabi bevelhebbers, liet de aanvoer van Iraans gas naar Basra toe, kocht Iraanse elektriciteit voor de zuidelijke provincies, sloot een oogje op de verkoop van Iraanse olie, stond de doorvoer van olie naar Syrië toe ter ondersteuning van Damascus, steunde Hezbollah in Libanon en beschermde de integriteit van Hashd al-Shaabi. Elk van deze acties was voldoende om de Amerikaanse woede jegens hem op te wekken en die wensen daarom dat hij uit de macht wordt gezet en tot nieuwe algemene verkiezingen oproept . Nieuwe Iraakse leiders zullen geen ander alternatief hebben dan de Iraanse gasstroom open te houden, te profiteren van open grenzen met Syrië, reeds overeengekomen overeenkomsten met China en Rusland uit te voeren, maar ook te werken aan het behoud van de VS als potentiële bondgenoot. Washington moet hiermee leren leven en niet langer geloven dat demonstranten de macht hebben om de Iraaks-Iraanse relatie te veranderen of dat ze Irak ertoe ertoe kunnen brengen om tegen zijn eigen belangen in te werken.
De sjiieten vertegenwoordigen de meerderheid in Irak en bezetten 65 procent van de wetgevende en uitvoerende macht in het land. Dit is positief voor Iran, maar niet noodzakelijkerwijs negatief voor de VS. Als Washington meer wil dan een voor beide partijen voordelige relatie met Irak, mag het verwachten dat het meer zal verliezen.
Vertaald door Francis J.
Dit artikel is door vrijwilligers gratis in diverse talen vertaald zodat de lezers de inhoud zouden kunnen waarderen. Het artikel mag niet worden afgedekt door een betaalmuur. Ik wil mijn volgers en lezers bedanken voor het vertrouwen en de steun. Als je het apprecieert, voel je dan niet verveeld om desnnods met slechts 1 euro bij dragen en de site te helpen financieren. Je contributie, hoe klein ook, zal bijdragen aan de continuïteit ervan. Dank je wel.
Copyright © https://ejmagnier.com, 2019
You must be logged in to post a comment.