Trump en Assad: de lopende onderhandelingen

Door Elijah J. Magnier:

Vertaald door Francis J.

In 2012 sloot de Amerikaanse regering de deuren van zijn ambassade in Damascus en twee jaar later werd ook de Syrische ambassade in Washington gesloten. De uitwisseling van informatie ging echter door via de Tsjechische ambassade, en dat achterpoortje werd nooit afgesloten. President Donald Trump, die bekend staat om zijn bereidwilligheid om zakelijke deals te sluiten, besloot de contacten met president Bashar al-Assad voort te zetten. In 2017 stuurde hij een militair-politieke delegatie naar de luchthaven van Damascus, om een doorbraak te forceren. Andere bezoeken volgden, samen met brieven van president Trump die president Assad weigerde te accepteren. Vandaag is de vraag: waarom liet de VS details uitlekken over een ontmoeting in augustus , in het centrum van de hoofdstad Damascus, tussen de Syrische brigadegeneraal Ali Mamlouk enerzijds en anderzijds de speciale gezant van president Donald Trump voor gijzelingszaken en senior directeur voor terrorismebestrijding Roger Carstens,en de adviseur voor terrorismebestrijding Kash Patel ? 

President Trump is verder gegaan dan het contactniveau dat in eerste instantie met de Syrische leiding was vastgelegd. Hij koos voor directe onderhandelingen over de details om een gemeenschappelijke basis te vinden tussen de twee landen. In de kunst van de diplomatie – de kunst van het onmogelijke – wordt van onderhandelingen verwacht dat ze voorzichtig zijn als er aan beide kanten essentiële vragen zijn. Elk land zal proberen zijn verlangens te “verbeteren”, vooral in dit geval wanneer zowel de VS als Syrië veel kaarten hebben om te spelen in de uitwisseling van wederzijdse concessies.

De VS heeft Syrië verzocht “zijn gedrag te veranderen”. Dit verzoek werd voor het eerst in 2003 overgebracht door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell tijdens zijn bezoek aan Damascus, net na de Amerikaanse bezetting van Irak. Powell vroeg Assad om zijn steun aan Hamas, Hezbollah en Iran op te geven. 

Tijdens de Syrische oorlog verbrak president Assad zijn relatie met Hamas vanwege de steun aan de jihadisten en de door de NAVO gesponsorde regimeverandering. Het is echter slechts een kwestie van tijd voor de relatie tussen Assad en Hamas terug hersteld worden; Hamas is veranderd en is niet langer anti-Assad. De groep heeft erkend dat ze een ernstige fout heeft gemaakt en wil de relatie met Assad herstellen. Ondanks de steun van Hamas aan de jihadisten Takfiri heeft Syrië de Palestijnse zaak nooit in de steek gelaten. 

De Syrië-Hezbollah-relatie ligt niet meer op tafel voor Assad. Zowel Iran als Hezbollah hebben effectief bijgedragen aan de eenheid van Syrië door hun bondgenoot te verdedigen en door te voorkomen dat de Syrische regering gedurende negen jaar oorlog voor de jihadisten zou capituleren.

President Assad heeft herhaaldelijk gezegd dat Hezbollah en Iran in Syrië zijn op uitnodiging van de Syrische regering en zullen vertrekken wanneer daarom wordt verzocht. Van Assad wordt echter niet verwacht dat president Trump die kaart aanbiedt zonder een flinke prijs – waaronder niet alleen de terugtrekking van de VS uit al-Tanf en Oost-Syrië, maar ook het terugkrijgen van de bezette Golanhoogten die Trump onrechtmatig aan Israël heeft aangeboden. Het is dus zeker niet in het belang van Syrië om Iran en Hezbollah te vragen het zuiden van Syrië te verlaten en het bezette gebied van de Golanhoogte te ontruimen. Het is een kwestie van prijs en wat de ene kant van de andere over de onderhandelingstafel kan bekomen.

Damascus meent dat de VS informatie over de bijeenkomst van afgelopen augustus naar de pers heeft gelekt als onderdeel van een vooropgezet plan om de basis voor verdere openlijke onderhandelingen te kalmeren. De Amerikaanse regering – die hoopt en gelooft dat ze nog vier jaar aan de macht zal blijven – bereidt de reguliere media – die vijandig staan tegenover zowel Trump als Assad –  voor op een dergelijke deal.

President Trump heeft zeer gegronde redenen voor vrede nodig om de Amerikaanse publieke opinie en degenen die de afgelopen negen jaar massa’s artikelen tegen president Assad hebben geschreven, te overtuigen. De zoektocht naar de zes Amerikaanse burgers die volgens de VS in handen zijn van de Syrische regering  – om die burgers terug naar huis te brengen is een geldige reden voor Trump om met Assad te onderhandelen. Niemand in Amerika kan dit doel aanvechten en als de Amerikaanse president in ruil daarvoor troepen uit Syrië moet terugtrekken, is de prijs niet te hoog, want de Amerikaanse troepen worden sowieso beschouwd als een bezettingsmacht en hun aanwezigheid is illegaal.