Iran verlaat Wenen aan het eind van de maand als Biden niet alle sancties opheft

Subscribe to get access

Read more of this content when you subscribe today.

Er werd ook gesproken over de mogelijke uitwisseling van Iraanse gevangenen die in Amerika worden vastgehouden. Het gaat om 18 gevangenen, waarvan er 7 in kritieke gezondheidstoestand verkeren, en andere houders van een dubbele Iraanse-Westerse nationaliteit (Amerikaans en Brits) die in Iran worden vastgehouden op beschuldiging van spionage. Dit is een oude Iraanse eis dat Iran erop staat dat alles in één enkele ruil wordt beëindigd.

Na het opheffen van de sancties tegen individuele personen en het inwilligen van alle eisen, ligt het grootste probleem echter in het verzoek van Iran om ervoor te zorgen dat de opheffing van de sancties binnen een bepaald tijdsbestek wordt doorgevoerd. Volgens een bepaald vooraf overeengekomen tijdschema wil Iran ervoor zorgen dat alle bevroren tegoeden naar de Centrale Bank kunnen terugvloeien. Landen over de hele wereld zullen in alle sectoren zonder dreigementen zaken mogen doen met Iran.

Iran heeft nooit gevraagd om de hervatting van diplomatieke betrekkingen met de VS, maar wel om de opheffing van de sancties die vóór 2015 aan het land zijn opgelegd en waarvan president Barack Obama had toegezegd dat ze zouden worden opgeheven. Bovendien wil Iran ook alle extra sancties opheffen die Donald Trump heeft toegevoegd toen de VS in 2018 uit denucleaire deal stapten.

De onderhandelingen hebben een redelijk niveau bereikt, hoewel Iran nog steeds weigert rechtstreeks met de VS te communiceren omdat de VS geen partner meer zijn in de JCPOA en dat de gesprekken elk moment kunnen mislukken. De Amerikaanse vlag is op verzoek van Iran uit de onderhandelingsruimte verwijderd. De Iraanse delegatie benadrukte dat de VS-afgevaardigde niet aanwezig mag zijn in hetzelfde hotel waar de onderhandelingen plaatsvinden totdat het Witte Huis het einde van alle sancties aankondigt. Dit is het moment waarop de VS weer een JCPOA-partner zullen worden.

Een Iraanse besluitvormer zei dat “de Leider van de revolutie, Sayyed Ali Khamenei, geen onbeperkte tijdruimte zal geven om in Wenen te onderhandelen. Dit is de laatste maand voor de aankondiging van de klinische dood van het JCPOA-akkoord als niet aan alle Iraanse voorwaarden wordt voldaan.” De bron beweert dat “Iran de Amerikaanse ontwijkende houding niet zal accepteren die oproept tot het versoepelen van de sancties door het opheffen van diegene die in verband staan met het nucleaire dossier terwijl het andere sancties opgelegd in verband met de Iraanse raketcapaciteit, de Revolutionaire Garde en andere sectoren wil uitstellen tot latere onderhandelingen waarvan nog moet vastegelegd worden wanneer die zouden doorgaan. Het is alles of niets. Ofwel worden alle sancties opgeheven, ofwel wordt er geen overeenkomst bereikt omdat tussentijdse oplossingen niet worden aanvaard.”

Veel aanwijzingen leiden naar de intentie van de VS om de deal met Iran te sluiten en zijn eerdere toezegging, ondertekend in 2015, na te komen. Israël is voorbereid op deze stap nadat Mossad-directeur Yossi Cohen, nationaal veiligheidsadviseur Meir Ben-Shabbat en andere hoge militaire en veiligheidsfunctionarissen een ontmoeting hadden met Amerikaanse functionarissen. De Israëli’s slaagden er niet in de VS ervan te overtuigen het akkoord met Iran op te zeggen. 

De regering-Biden acht de nucleaire deal noodzakelijk om Israël te beschermen door te voorkomen dat Iran rot 90 procent verrijking van het uranium bereikt, waardoor het maken van een atoombom gemakkelijk wordt. Israël wil dan weer de strenge sancties tegen Iran handhaven en zijn kernreactor aanvallen.

Iran beschikt over ballistische en precisieraketten waarmee het in geval van oorlog een beslissende slag kan toebrengen tegen Amerikaanse bases in het Midden-Oosten. Bovendien kan Iran rekenen op de kracht van zijn bondgenoten in Gaza, Libanon, Syrië, Irak en Jemen, die indien nodig het strijdtoneel kunnen versterken. Daarom is oorlog voeren tegen Iran niet haalbaar. Dat laat de VS weinig opties: de beste ervan zou zijn om de overeenkomst na te komen, de sancties op te heffen en ervoor te zorgen dat Iran niet de beschikking krijgt over een nucleaire capaciteit van militaire kwaliteit. Dit is de logica en aanpak van Biden om de veiligheid van Israël en de belangen van de VS te waarborgen. Iran heeft laten zien dat het de VS zijn voorwaarden kan opleggen en als gelijkr behandelt kan worden omdat het sterke troeven in handen heeft.

Israël kan de strijd met Iran evenwel niet alleen aangaan en wil de VS erbij betrekken. Iran heeft laten merken dat zijn strategisch geduld is ingewisseld voor strategische afschrikking. Meerdere aanvallen hebben dat duidelijk gemaakt, en er zijn raketsignalen uitgewisseld in de Straat van Hormuz en de Rode Zee. Er waren krachtige aanwijzingen dat Iran niet zal zwijgen over elke Israëlische overtreding. Toen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zich in het Midden-Oosten als alternatieve mogendheid voor de VS opwierp en bovendien suggereerde dat Israël een supermacht was geworden, werd het land getroffen door een raket die vlakbij de kernreactor van Dimona neerkwam. Daarom, het lijdt geen twijfel dat Israël Iran in Syrië kan bestoken met cyberoorlogsvoering en moordaanslagen. Maar het is ook correct om te zeggen dat Iran de macht heeft om soortgelijke vijandigheden tegen Israël uit te voeren.

Het is een cruciale maand om te weten in welke richting het schip van de onderhandelingen tussen Iran en Amerika zal varen. Het is in het belang van beide partijen om tot een akkoord te komen, maar alles wijst erop dat Iran niet van zijn standpunt zal wijken en voet bij stuk zal houden alvorens de VS weer als partner in het nucleaire akkoord te accepteren. De bal ligt nu bij Biden, en de tijd dringt.