Moeten de Amerikaanse troepen in het Midden-Oosten blijven of vertrekken?

Subscribe to get access

Read more of this content when you subscribe today.

De VS hebben de afgelopen twintig jaar rechtstreeks of via door hen gesteunde bondgenoten in het Midden-Oosten (bv. de oorlog in Jemen) vele conflicten uitgevochten die hun schatkist veel geld hebben gekost en die niet tot vrede of stabiliteit hebben geleid. Op de een of andere manier leidden deze oorlogen tot een grotere vijandigheid tegenover de Amerikaanse strijdkrachten en doet het afbreuk aan het Amerikaanse imago. Washington won er minder vrienden dan gehoopt en stelde de Amerikaanse strijdkrachten die in landen (Irak, Syrië en Afghanistan) waren gestationeerd bloot aan gevaren van uiteenlopende aard.

Bijgevolg zijn de westerse beleidsmakers van mening dat het absoluut noodzakelijk is verschillende militaire bases in het Midden-Oosten te sluiten en overbodige marinevloten die in bevriende Golfstaten zijn gestationeerd, terug te trekken.

Dit idee om het Midden-Oosten te bevrijden van de Amerikaanse militaire aanwezigheid stuit echter op verzet bij diegenen die beweren dat de Amerikaanse strijdkrachten moeten blijven om hun bondgenoten, met name Israël, te beschermen. Veel Arabische staten en monarchieën zouden geen week overleven zonder de VS, zoals voormalig president Donald Trump zei. Deze monarchieën zijn de protegés van de VS en genieten bescherming van de VS tegen binnenlandse opstanden en het verlangen naar vrijheid van hun bevolkingen.

Bovendien blijven de argumenten dat de VS in het Midden-Oosten nodig zijn: om terroristische aanslagen tegen Amerikanen te voorkomen; om democratische transities en mensenrechten te bevorderen; om corruptie te bestrijden; om humanitaire hulp te verlenen; om een einde te maken aan binnenlandse militaire gewapende conflicten; om ervoor te zorgen dat massavernietigingswapens niet langer bestaan; om energiebronnen te beschermen; om organisaties als Hamas en Hezbollah het hoofd te bieden; om te voorkomen dat Iran een kernbom krijgt; om de afschrikkingsmacht te handhaven; en om de vrijheid van scheepvaart in de cruciale zeestraten (Hormuz en Bab al-Mandab) te waarborgen.

Het realistische antwoord op deze zorgen is niet ingewikkeld. Toen het nieuws bekend werd over de drie ontmoetingen tussen Iran en Saudi-Arabië in Bagdad, overheerste en overheerst nog steeds overdreven optimisme. De bevolking van de regio geloofden dat er spoedig een oplossing zou kunnen komen voor een groot aantal hangende problemen en oorlogen. Iran en Saoedi-Arabië zijn nooit samen op huwelijksreis geweest. Zij waren echter onuitgesproken vijanden, en de VS grepen elke gelegenheid aan om een vruchtbare bodem van vijandigheid en haat tussen de twee landen te zaaien en toenadering te verhinderen. De ontmoetingen in Irak vonden plaats zonder de aanwezigheid van een Amerikaanse sponsor, deelnemer of bemiddelaar.

Bovendien heeft de aanwezigheid van de VS in het Midden-Oosten Israël niet beschermd tegen de voortdurende bombardementen van Hezbollah in de oorlog van Israël in juli 2006, noch heeft zij “Hamas” ervan weerhouden Israëlische gebieden en steden van noord tot zuid te bombarderen tijdens de operatie “Zwaard van Jeruzalem”. Bijgevolg is “het beschermen van Israël” een zwak excuus omdat de VS Israël de wapens leveren die het wil, zijn officieren opleiden met de nieuwste militaire uitrusting, en informatie van inlichtingendiensten delen zonder fat zij noodzakelijkerwijs in de buurt van het land zijn.

Wat betreft de noodzaak om in het Midden-Oosten te blijven om terreuraanslagen tegen de VS te voorkomen, introduceerde president Barack Obama de doctrine en de praktijk van drones die de VS-strijdkrachten uitgebreid gebruikten in hun oorlogen tegen doelwitten en het gericht doden van personen die zij wilden uitschakelen. Bovendien hebben ervaringen met terrorismebestrijding bewezen dat samenwerking tussen inlichtingendiensten jihadistische groeperingen ervan weerhoudt terroristische operaties tegen welk land dan ook te plegen. De aanwezigheid van 60.000 VS-militairen in het Midden-Oosten op tientallen bases heeft terroristische bomaanslagen op de USS Cole in 2000 en de Twin Towers in New York in 2001 niet kunnen voorkomen, noch aanslagen tegen VS-ambassades en -belangen in de hele wereld (VS-ambassades en -consulaten in 2004 in Saudi-Arabië; Pakistan 2006; Turkije 2008; Pakistan 2010; Afghanistan 2011; Egypte 2012, Turkije 2013; Afghanistan 2013).

Wat de export van democratie betreft, heeft president Donald Trump zelf gezegd dat hij er niet om geeft die te exporteren en dat hij de dictators koestert. Trump sprak met de ervaring van de regering die hij leidde over het falen van de Afghanistan- en Irak-oorlog om democratie te exporteren en dat de VS-oorlogen onder verschillende namen niet hebben voorkomen dat de Taliban oprukten om,  ondanks de aanwezigheid van 100.000 Amerikaanse soldaten in het land, verschillende steden te controleren. Bovendien heeft de Amerikaanse bezetting van Irak in 2003 niet kunnen verhinderen dat er Iraakse facties ontstonden die de strijd aanbonden met de Amerikaanse troepen en die hen nog steeds achtervolgen om hen uit Mesopotamië te verdrijven.

Wat de strijd tegen corruptie betreft, is het Midden-Oosten vol van politieke partijen, leiders en beleidsmakers die door hun bevolking van corruptie worden beschuldigd. Deze corrupte politici zijn de oudste en naaste bondgenoten van Washington. In sommige gevallen genieten zij van bescherming en financiële steun van Washington. David Hale, onderminister van Politieke Zaken, verklaarde dat zijn land tien miljard dollar uitgaf aan partijen en organisaties die er niet in slaagden de VS-doelstellingen in Libanon te bereiken om Hezbollah aan banden te leggen.

Amerika is er niet in geslaagd een einde te maken aan enig gewapend conflict dat het in het Midden-Oosten heeft uitgevochten. Tijdens de oorlog tegen ISIS hebben het Syrische leger en zijn bondgenoten de terreurgroep op 70 procent van het Syrische grondgebied bestreden en verslagen. In het bezette noordoosten van Syrië verhinderden de VS-strijdkrachten het Syrische leger de Eufraat over te steken om ISIS te achtervolgen en vroegen zij de Syrische Koerden, met de steun van de VS-strijdkrachten, het werk te doen op 23 procent van het grondgebied. De resterende 7 procent is nog steeds onder Turkse bezetting.

In Irak hebben de “Popular Mobilisation Forces” (PMF) en het Iraakse leger en de federale politie ISIS bestreden en verslagen en een derde van het land heroverd dat het in 2014 aan de terreurgroep verloor. De steun van de VS was lang niet de drijvende kracht, maar een toegevoegde waarde.

Door Irak en het noordoosten van Syrië te bezetten, kon Amerika de uitbreiding van de invloed van Iran en Hezbollah in Syrië niet verhinderen, noch de doorvoer van militaire bevoorradingskonvooien met diverse soorten geavanceerde wapens, die naar de “as van verzet” in het Midden-Oosten stromen, stoppen. Bijgevolg hebben de VS-strijdkrachten in het Midden-Oosten geen afschrikking gerealiseerd, maar de haat jegens hun troepen eerder doen toenemen, en een nieuw, goed bewapend en getraind verzet doen ontstaan. Hun doel is de VS-strijdkrachten uit het Midden-Oosten verdrijven.

De VS is niet in staat de vooruitgang op het Iraanse nucleaire spoor te stoppen tenzij alle sancties worden opgeheven en alleen via de huidige onderhandelingen in Wenen. Na de bereikte versterking van de macht van Iran zullen de in het Midden-Oosten gestationeerde Amerikaanse strijdkrachten naar verwachting zeker zwaar te lijden hebben in geval van het gebruik van geweld tegen Iran.

Wat de vrijheid van scheepvaart betreft, deze is alleen veiliggesteld in geval van geen oorlog of geen vijandigheid tussen de VS en Iran. Teheran beschikt over nauwkeurige, supersonische antischeepsraketten en bewapende kamikazedrones. Bovendien zijn de VS begonnen een alternatief te zoeken voor hun scheepvaart in de Straat van Hormuz naar Yanbu aan de Rode Zee om aan het bereik van de ballistische raketten van Iran te ontsnappen. Ook hebben alle olierijke landen die aan de Straat van Hormuz grenzen een manier gevonden om de Straat van Hormuz te omzeilen naar de terminals in de Rode Zee om hun energieproductie over te dragen in het geval van een algemene oorlog of een tankeroorlog, zoals de afgelopen jaren is gebeurd.

Wat is dan het nut om tienduizenden Amerikaanse troepen in het Midden-Oosten te houden? Het is niet de aanzienlijke fysieke aanwezigheid van de militaire macht die de landen van het Midden-Oosten verhindert handelsbetrekkingen aan te knopen met China, Rusland of enig ander land dan Amerika. In plaats daarvan is zachte en harde diplomatie het minst kostbare en meest effectieve wapen. Als zij het opportuun vinden, kunnen de VS nog altijd de nodige strijdkrachten sturen, zoals zij dat hebben gedaan in de Golfoorlog, in Afghanistan en bij de bezetting van Irak.

De militaire aanwezigheid in het Midden-Oosten is een bron van zorg geworden voor Washington en doet de nationale veiligheid en de belangen van de VS meer kwaad dan goed. Verwacht wordt dat de intimidatie van de VS-troepen in Irak zal toenemen, en we kunnen niet uitsluiten dat hetzelfde scenario zich ergens in de toekomst in Syrië zal voordoen. Niettemin lijkt het hoogst onwaarschijnlijk dat we een vroegtijdig vertrek van de VS-troepen uit het Midden-Oosten zullen meemaken, ongeacht de discussies die op welk niveau dan ook tussen de beleidsmakers worden gevoerd.