Libanon staat onder maximale druk, en het doelwit is Hezbollah: Iran stuurt zijn steun

Geschreven door – Elijah J. Magnier:

Vertaald door – Francis J.

Libanon staat onder een ongekende economische en sociale druk, en betaalt de prijs voor het militaire potentieel van Hezbollah dat een bedreiging vormt voor Israël. De opties die worden geboden door diegenen (VS, EU en Israël) die effectief deelnemen aan het in het nauw drijven van Libanon – niettegenstaande decennia van binnenlandse corruptie en wanbeleid – zijn beperkt tot twee keuzes: ofwel Hezbollah ontwapenen, ofwel Libanon in de richting duwen van een mislukte staat en burgeroorlog. De “As van het Verzet” heeft echter nog andere opties: Iran heeft gereageerd op het verzoek van Hezbollah-secretaris-generaal Sayyed Hassan Nasrallah door regelmatig voedselvoorraden en medicijnen naar Libanon te sturen. Nu stuurt het olietankers, die naar verwachting in de komende weken het land zullen bereiken via de Syrische haven Tartous. Iran haast zich om steun te verlenen aan een van zijn sterkste bondgenoten in de “As van het Verzet”, Hezbollah, die onder zware binnenlandse druk staat, zoals alle leden van de As van het Verzet in hun respectieve landen. De aanhangers van Hezbollah van alle gezindten worden getroffen door de acute sociaaleconomische crisis. Maar zal Hezbollah erin slagen het onvermijdelijke resultaat van de huidige langdurige crisis te boven te komen? Hoe ernstig zijn de uitdagingen?

In een van zijn privé-gesprekken zei Sayyed Nasrallah: “Israël beschouwde de militaire capaciteit van Hezbollah in de eerste jaren van zijn bestaan als een ” ergerlijk gevaar “. Het niveau van gevaar steeg naar “uitdaging” in 2000 toen Israël zich terugtrok uit Libanon, naar het niveau “ernstige bedreiging” na de oorlog van 2006, en naar “existentieel gevaar” na de oorlogen in Syrië en Irak.”

In overeenstemming met wat de secretaris-generaal van Hezbollah gelooft, is het algemeen bekend dat Israël kernwapens bezit. Daarom kan geen enkele andere mogendheid in het Midden-Oosten worden beschouwd als een “existentiële bedreiging” voor Israël. Volgens de Israëlische militaire leiding beschikt Hezbollah echter over preciesieraketten met honderden kilo’s explosieven per stuk. Hezbollah heeft dus slechts tien raketten nodig – geen honderden – om zes elektriciteitscentrales en vier waterontziltingsinstallaties over het hele geografische gebied te raken om een groot aantal Israëli’s het leven onmogelijk te maken, zo vervolgt de Israëlische leiding. Het is niet nodig de precisieraketten te tellen die in een toekomstige oorlog elk olieplatform, schip of haven kunnen raken en elke verkeerstoren van een vliegveld kunnen vernietigen.

Bijgevolg zullen er niet veel Israëli’s zijn die bereid zijn te blijven, en het is denkbaar dat een aanzienlijk aantal Israëli’s zou vertrekken. Dit scenario vormt inderdaad een existentiële bedreiging voor Israël. In dit geval zal Israël, zoals de legerleiding zegt, nooit kunnen samenleven met een dergelijke existentiële dreiging boven het hoofd en die van de andere kant van de Libanese grens komt. Hezbollah bezit honderden precisieraketten, verspreid over een groot gebied in Libanon, Syrië, en voornamelijk langs de versterkte oostelijke berghellingen die ideale bescherming bieden voor deze raketten. Wat zijn nu de opties van Israël?

Na de mislukking om Hezbollah in 2006 in de derde oorlog te onderwerpen, de overwinning van de “As van het Verzet” in het Syrische conflict, het verhinderen van de opsplitsing van Irak en de val van Jemen onder de controle van Saoedi-Arabië, heeft de “As van het Verzet” zijn  invloedssfeer en haar inzetgebied uitgebreid. Bijgevolg is het gevaar voor Israël, voor de VS-doelstellingen en de hegemonie in West-Azië, aanzienlijk toegenomen.

Het nucleaire dossier is niet zo ver verwijderd van de dreiging waarmee de “As van het Verzet” wordt geconfronteerd. Door zijn nucleaire vermogen te vergroten, dwong Iran president Joe Biden om de nucleaire onderhandelingen bovenaan de agenda te plaatsen tijdens het mandaat van (voormalig) president Hassan Rouhani. Wat er ook gezegd is over de mogelijkheid van toekomstige vooruitgang in de nucleaire besprekingen in Wenen, het opheffen van de sancties tegen Iran – terwijl Irak gebukt gaat onder zware financiële schulden, Syrië onderworpen is aan een hevige economische blokkade, en Libanon het gevaar loopt een gedegradeerde staat te worden – lijkt voor de VS niet realistisch.

Voor het Westen en Israël is het vrijgeven van de bevroren tegoeden van Iran – die meer dan 110 miljard dollar bedragen – in een tijd van maximale financiële druk en zware sancties, niet logisch. Iran toestaan zijn olie te verkopen en uit te voeren en de maximale druk opheffen betekent bovendien dat alle eerdere pogingen van de VS om de wil en de vooruitgang van Iran te belemmeren, zullen mislukken, juist nu de resultaten van deze sancties in Irak, Syrië en Libanon in het voordeel van de VS omslaan.

Bijgevolg is het handhaven van de economische druk op de “As van het Verzet” een Amerikaanse noodzaak en strategie geworden. Met dit in het achterhoofd hebben de VS het nucleaire akkoord niet nageleefd, om de hefboom van de Amerikaanse onderhandelaar te kunnen versterken en zijn voorwaarden aan Iran op te leggen die vooral gericht zijn op de relatie met zijn bondgenoten en de handhaving van honderden bestaande sancties.

Met het aan de macht komen van president Ibrahim Raisi en zijn plannen om de nucleaire onderhandelingen weinig tijd te gunnen, zien de VS zich voor twee zeer bittere keuzes gesteld: ofwel Iran toestaan een kernmacht te worden, ofwel alle sancties opheffen om Iran ertoe te bewegen zijn volledige nucleaire capaciteit uit te stellen. Beide beslissingen zijn onmogelijke keuzes en komen de Amerikaanse regering niet goed uit. De VS moeten dus de bondgenoten van Iran aanpakken zonder met Teheran te onderhandelen, omdat het weigert dit land – evenals het Iraanse raketprogramma – bij de nucleaire besprekingen te betrekken.

Stel dat de maximale druk op Libanon er niet in slaagt Hezbollah te verzwakken. In dat geval moet Washington toekomstige stappen evalueren om te kiezen tussen de nucleaire dreiging of de dreiging van de “As van het Verzet” tegen Israël. En als de VS kiest voor het nucleaire akkoord van 2015 – wat onwaarschijnlijk is – dan zal de “As van het Verzet” een sterke opleving kennen en zich herstellen van de extreme druk van de VS. Wat de keuze van Amerika ook is, het is meer dan duidelijk geworden dat Iran uiteindelijk een nucleaire macht zal worden en zijn bondgenoten meer dan voldoende steun zal bieden om hen sterk genoeg te laten blijven om welke uitdagingen dan ook het hoofd te bieden.

In Libanon kan Hezbollah de door de staat geleverde diensten niet vervangen en het is ook niet van plan dit te doen. Niettemin is het betrokken bij de voedselvoorziening via “al-Sajjad”-kaarten die worden verstrekt aan gezinnen die tegen een sterk gereduceerde prijs voedsel moeten kopen, waardoor het aantal van honderdvijftigduizend tot tweehonderdduizend gezinnen is gestegen. Het steunt duizenden gezinnen die het niveau van extreme armoede hebben bereikt. Bovendien heeft Hezbollah medicijnen uit Iran meegebracht (meer dan 500 soorten) om in een deel van de behoeften van het land te voorzien nu apotheken hun deuren sluiten en er een gebrek is aan essentiële medische benodigdheden.

Voorts zijn Iran, Syrië en Hezbollah overeengekomen om in de komende weken Iraanse olie aan Libanon te leveren. Hezbollah zal de benzine van de levering aan haar strijdkrachten en voor de dekking van haar dagelijkse verplaatsingen ontvangen. Ziekenhuizen staan bovenaan de lijst van degenen die de door Hezbollah gedistribueerde Iraanse olie zullen ontvangen om te voorkomen dat zij hun deuren moeten sluiten. Veel ziekenhuizen sloten meer dan de helft van hun afdelingen. Andere medische instellingen hebben hun patiënten overgebracht naar ziekenhuizen die nog brandstof hebben om in de komende dagen elektriciteit te voorzien. In verschillende delen van Libanon vragen ziekenhuizen veel patiënten te vertrekken wegens het gebrek aan dieselbrandstof voor elektriciteit. Het Medisch Centrum van de Amerikaanse Universiteit van Beiroet heeft beademingsapparatuur en andere levensreddende medische apparatuur stilgelegd wegens het gebrek aan stookolie.

Ook wordt verwacht dat Hezbollah Iraanse olie zal leveren aan de eigenaars van tienduizenden particuliere elektrische generatoren. Het gebrek aan elektriciteit in het land heeft de groei gestimuleerd van duizenden particuliere generatoren die al tientallen jaren hun betaalde diensten aanbieden om het gebrek aan elektriciteit te compenseren. Verwacht wordt dat deze zullen profiteren van de door Hezbollah geleverde olie om de elektriciteitsvoorziening van de bevolking veilig te stellen. Het tekort aan dieselbrandstof voor de eigenaars van generatoren heeft in de huidige hete zomer een kritieke omvang bereikt, waardoor de ontevredenheid onder de bevolking is toegenomen. 

Ook zal aan sommige gemeenten dieselbrandstof worden geleverd om ervoor te zorgen dat het afval van de straten wordt verwijderd uit vrees voor de verspreiding van ziekten. Van Al-Amanah Company wordt ook verwacht dat zij de Iraanse olie en diesel distribueert naar tientallen door haar goedgekeurde stations en andere lokale benzinestations verspreid over het Libanese grondgebied.

Maar Hezbollah zal niet iedereen in het land tevreden stellen en is niet in staat de interne verslechtering binnen de sjiitische samenleving (de meerderheid van de sjiieten staat achter Hezbollah, maar er zijn anderen in de Amal-beweging die onder controle staat van voorzitter Nabih Berri en niet van Hezbollah) in de eerste plaats en onder haar bondgenoten in de tweede plaats te voorkomen. De sociale neergang is op een hoogtepunt en de steun van Iran is onvoldoende, tenzij Iran zijn eigen herstel volledig tot stand brengt, de sancties worden opgeheven en de binnenlandse economie zich herstelt. Wat Iran betreft, is de instemming met zijn bondgenoten verplicht omdat de “As van het Verzet” verenigd is en allen dezelfde gezindheid hebben. 

Iran is echter niet in staat om de volledige last van de Syrische en Libanese economie op zich te nemen. Iran heeft Syrië gedurende het hele oorlogsdecennium financieel gesteund, maar is niet in staat om alle behoeften van de staat te financieren. Voorts is Hezbollah begonnen als een volksverzet tegen de Israëlische bezetting, met de bedoeling afschrikking op te leggen en de staat te beschermen tegen Israëlische schendingen en ambities. Hezbollah is sterk betrokken geweest bij de sociale ondersteuning van de achtergestelde sjiitische sekte en is erin geslaagd vele gaten in de infrastructuur en de dienstverlening te dichten die door het onvermogen van de staat waren ontstaan. Maar de uitdaging waarvoor Hezbollah zich de laatste jaren geplaatst ziet, gaat de capaciteiten van Hezbollah te boven en waarschijnlijk ook de middelen van de staat zelf.

Men mag echter niet uit het oog verliezen dat de aanvoer van Iraanse olie naar Libanon verschillende potentiële risico’s met zich meebrengt:

Ten eerste, het risico van een Israëlische aanval op de aanvoerlijnen. Hezbollah zal dan Israël moeten terugslaan om het terreurevenwicht en de afschrikking in stand te houden. De spanning in de militaire situatie tussen Israël en “Hezbollah” zal zijn hoogtepunt bereiken zonder tot een totale oorlog over te gaan, omdat Israël de voorkeur geeft aan “campagnes tussen oorlogen” in om de schade te beperken die uit de confrontatie kan voortvloeien. Indien Israël echter de Iraanse olietankers zou aanvallen of andere landen zouden trachten te verhinderen dat de olie Libanon bereikt, zou Iran reageren en zal het naar verwachting niet stoppen met het sturen van zijn tankers naar Libanon.

Ten tweede: De aanvoerroute loopt door gebieden die niet door Hezbollah worden gecontroleerd. Wat zullen de andere anti-Hezbollah groeperingen doen? Zal Hezbollah een oplossing vinden om de (vijandige) Druzen, Soennieten en Christenen die langs haar aanvoerroute verspreid zijn ervan te overtuigen dat zij haar vrachtwagens niet moeten onderscheppen, of zal zij gedwongen worden groepen onder ogen te zien en in een interne strijd worden meegesleurd? Hoe zal Hezbollah de cohesie van haar gebieden van de Bekaa tot de zuidelijke voorsteden van Beiroet en zelfs tot het zuiden van Libanon garanderen, zodat haar omgeving veilig is voor de  VS-manipulaties van sektarische provocaties die de en het land in die richting sleept?

Het lijdt geen twijfel dat Libanon in een snel tempo afstevent op de ontbinding van de staat. Dit zal over het algemeen leiden tot zwakte van de veiligheidstroepen en elke sekte of partij ertoe aanzetten de nodige steun te verlenen aan de leden van haar samenleving en sekte. Libanon zal naar verwachting opnieuw leven in het tijdperk van de jaren ’80, toen de sociale voorzieningen werden teruggeschroefd, afval zich op straten ophoopte, het gezondheids- en het onderwijsniveau terugliepen, de veiligheidstroepen inefficiënt en hopeloos waren, en er krijgsheren uit opdoken.

Vanuit een specifiek oogpunt is de Amerikaans-Israëlische blokkade relatief in het belang van Hezbollah omdat deze haar financiële steun in buitenlandse valuta ontvangt. Hezbollah is een georganiseerde en coherente organisatie, en zij zal haar inkomsten verhogen door de sterke devaluatie van de lokale munt, de verkoop van medicijnen, olie en voedsel. Verwacht wordt dat Hezbollah benzine en diesel zal verkopen tegen prijzen die relatief lager liggen dan de marktprijs. Voorts wordt van haar verwacht dat zij andere gebieden in Libanon toegang geeft tot de producten die haar bereiken. Dat zal Hezbollah in staat stellen hebzuchtige Libanese handelaars te ontmaskeren die een monopoliepositie innemen en een voorraad geneesmiddelen en benzine aanleggen om de markt uit te hongeren en de prijzen te verhogen. Deze Libanese handelaars zullen gedwongen worden hun goederen te verkopen indien deze niet langer een zeldzaamheid op de markt zijn. De goederen worden momenteel op de zwarte markt verkocht tegen prijzen die voor de meerderheid van de bevolking onbetaalbaar zijn. 

Waar Libanon onder lijdt, is het resultaat van tientallen jaren corruptie door de Amerikaanse vrienden die de politieke macht in het land in handen hadden. De degradatie van Libanon is in de eerste plaats te wijten aan de Amerikaanse en Israëlische interventies en invloed in dit land: het heeft de naam “Zwitserland van het Oosten” voorgoed verloren. Het nadeel voor Hezbollah zal de chaos op veiligheidsgebied zijn, de versnippering van de veiligheidstroepen en hun onvermogen om hun gezag op te leggen, en de verspreiding van de armoede die alle lagen van de bevolking zal treffen. Naar verwachting zal het land ook te lijden hebben van sabotagedaden, steekpenningen, verdere corruptie – en zal het een vruchtbaar platform worden voor de Israëlische inlichtingendienst om in te opereren. Een denkbaar en potentieel scenario zal Hezbollah dwingen de wegen “schoon te maken” om de continuïteit van zijn bevoorrading te verzekeren, alle sjiitische gebieden met elkaar te verbinden en “zelfbeveiliging” op te leggen om hun kwetsbaarheid te verminderen.

De tand des tijds kan niet worden teruggedraaid, en Libanon zal niet terugkeren naar wat het vroeger was, niet voor de komende tien jaar tenminste. Het is mogelijk Libanese kantons met verschillende krijgsheren te creëren zonder een burgeroorlog te ontketenen. Elke Libanese partij zou uiteindelijk haar groep bewapenen om haar volk en gebied te steunen, niet om de strijd aan te gaan met andere partijen, maar om zichzelf te verdedigen.

De instorting is de meester van de situatie. De VS hebben verhinderd dat Libanon kon profiteren van de voorstellen van China en Rusland om het land weer op te bouwen om te voorkomen dat het nog verder zou verslechteren. Bovendien hebben de VS Europa en de olierijke landen in het Midden-Oosten verboden Libanon in deze crisis te helpen, zoals zij dat in het verleden wel deden. Libanon heeft immers 3 à 4 miljard dollar nodig om op eigen benen te staan en weer enigszins op krachten te komen na de stopzetting van de subsidies op diverse posten die zijn financiële middelen opslokken.

 Maar de uitdaging blijft voor de leden van de “As van Verzet”, die worstelen om te overleven en weerstand te bieden aan de hegemonie van de VS en het hoofd te bieden aan de projecten van de VS om West-Azië te domineren. Tenzij de leden van de “As van Verzet” het initiatief nemen om van een defensieve naar een offensieve positie over te gaan en nieuwe verhoudingen opleggen die verhongering van de bevolking voorkomen, zal deze druk blijven bestaan en mettertijd zelfs toenemen. Stel echter dat de druk van de VS gehandhaafd blijft en de “As van het Verzet” alleen de overlevingsstand aanneemt: in dat geval zullen de Libanese bevolking en de stabiliteit van het land een steeds zwaardere prijs betalen, zowel nu als in de komende jaren.