Het riskante afschrikkingsbeleid van Iran: tankers uitwisselen en een nieuwe gedeeltelijke terugtrekking uit de JCPOA

Door Elijah J. Magnier

Het Verenigd Koninkrijk erkende zijn eerste nederlaag tegen Iran toen het de Iraanse supertanker “Grace 1” vrijgaf. Die was, zoals de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken Josep Borrell onthulde, begin juli op verzoek van de VS door 30 commando’s van de Royal Navyin beslag genomen.  In reactie hierop zal Iran de onder Britse vlag varende tanker “Stena Impero”, die op zijn beurt door de Special Forcesvan de Iraanse Revolutionaire Garde (IRG)in beslag was genomen zaterdag in de namiddag laten gaan. Deze oog om oog tand om tand reactie van Iran toont het Iraanse vastberaden afschrikkingsbeleid ten aanzien van het westen: Iran is bereid om alle gevolgen te aanvaarden, inclusief, indien nodig, een mogelijke oorlog.

Bovendien is Iran ertoe bereid zich over drie weken nog een stap verder terug te trekken uit de nucleaire overeenkomst. Dit uit reactie op de ontoereikende maatregelen van de westerse landen,  die de overeenkomst mee hadden ondertekend, op de illegale acties van de Amerikaanse president Donald Trump. De VS hebben, overtuigd door de Israëlische premier Benyamin Netanyahu, eenzijdig besloten zich terug te trekken uit de overeenkomst. Ook al erkent de chefstaf van de VS dat de nucleaire overeenkomst werkte. De krachtmeting tussen Iran en het westen verandert het Midden-Oosten in een vat buskruit, klaar om te ontploffen bij de eerste te uitdagende beslissing.

De Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2020 vermindert wel de kansen op een effectieve oorlog. Trump lijkt niet meer bereid Iran rechtstreeks aan te vallen en hij wil het conflict ook niet op een gevaarlijke spits drijven. Hij vermijdt om de VS het komende jaar in de eerste lijn van confrontatie met Iran te brengen, totdat hij er zeker van is dat de resultaten van de presidentsverkiezingen van eind 2020 in zijn voordeel uitdraaien. Ondertussen verhoogt de Amerikaanse regering de sancties tegen Iran en probeert het bondgenoten bijeen te brengen om in de Perzische Golf te patrouilleren. Dit draagt bij aan het verhogen van de spanning. Israël kwam expliciet naar voren en daagde zijn gezworen vijand Iran uit door zijn directe deelname aan de door de VS voorgestelde zeemissie in de Perzische Golf aan te bieden. Israël is al betrokken bij de Amerikaanse plannen in de Golf. Betrouwbare bronnen in verband met de dynamiek van de spanningen in de Perzische Golf stellen: “Israël heeft drones in de regio en is betrokken doordat het in veel landen rondom Iran aanwezig is en militaire en logistieke steun verleent”.

Het Israëlische ‘aanbod’wordt beschouwd als een duidelijke provocatie ten aanzien van Iran. Het stuurt een uitdagende boodschap naar de ‘As van het Verzet’ die Israël dreigt aan te vallen in geval van een totale oorlog tegen Iran. Het toont de bereidheid van Israël om zich aan te sluiten bij een door de VS geleide coalitie om oorlog te voeren tegen Iran, wanneer de VS, na de Amerikaanse verkiezingen van volgend jaar, daartoe zouden besluiten.Israël maakt bij elke beslissing die tot oorlog kan leiden de balans op van de voor- en nadelen. Het lijkt erop dat de Israëlische leiders hun bevolking dit keer zullen moeten uitleggen waarom een oorlog met Iran de moeite waard is, waarom de infrastructuur van het land vernietigd moet worden en burgerslachtoffers moeten vallen. Hezbollah belooft, in geval van oorlog, Israël aan te vallen. De fractieleider van zijn parlementaire delegatie zei dat Hezbollah gelooft dat er een oorlog tegen Libanon  in voorbereiding is. Een oorlog in het Midden-Oosten is zeker niet in het voordeel van het nabijgelegen Europa dat zeer weinig doet om de spanningen  die Trump in het Midden-Oosten creëert, te beïnvloeden of af te koelen.

Van de Europese landen heeft alleen het Verenigd Koninkrijk ermee ingestemd om samen met de VS te patrouilleren en olietankers die in de Golf varen te beschermen. Het Verenigd Koninkrijk is zich aan het onttrekken van het Europese standpunt ten opzichte van Iran en lijkt ertoe bereid te zijn de rol van een Amerikaans uithangbord op zich te nemen om in de Amerikaanse gunst te blijven. Dat blijkt uit het feit dat het land de Grace 1 heeft in beslag genomen. De Trump-regering toont meer wijsheid dan het Verenigd Koninkrijk door de USS Abraham Lincoln en andere oorlogsschepen in Bahrein, uit de buurt van de Perzische Golf, te houden.

Iran geeft blijk van een verregaande vastberadenheid om zijn belangen te beschermen door strenge Amerikaanse sancties af te wijzen en de olie-export te bemoeilijken als het zijn eigen olie niet op de wereldmarkt kan verkopen. Aan de andere kant is Europa zich bewust van het gevaar op en de mogelijkheid tot een militaire confrontatie, waarbij er alleen maar verliezers zullen zijn. De aandrang die het Verenigd Koninkrijk heeft om op de eerste rij tegen Iran te staan door een derde oorlogsschip naar de Golf te sturen houdt er geen rekening mee dat de IRG de westerse schepen die zich in het gebied verzamelen, beschouwt als de dichtstbijzijnde doelwitten en drijvende doodskisten in het geval van een oorlog. Iran beschikt over kruisraketten, antischeepsprecisieraketten en genoeg gewapende drones om elk marineschip te beschadigen en te vernietigen, zelfs als dat zich achter een eiland, Bahrein, in de Perzische Golf verstopt.

Irak speelde een belangrijke rol in de de-escalatie van de spanning tussen Iran en het Verenigd Koninkrijk en voor de vrijlating van de twee tankers Grace 1en Stena Impero. De Amerikaanse regering probeert de maximale druk op Iran op te voeren in de hoop om de Iraanse autoriteiten op de knieën te krijgen, een doel dat nog lang niet is bereikt. Bagdad zal niet afzijdig blijven in geval van een oorlog: de bondgenoten van Iran in Irak, Libanon, Syrië en Jemen zullen niet werkeloos toekijken en bereiden zich voor op het worst-case scenario. De tankeroorlog is nog lang niet voorbij, hij is nog maar net begonnen.

Vertaling door Francis J.

This article is translated for free to many languages by volunteers so readers can enjoy the content. It shall not be masked by Paywall. I’d like to thank my followers and readers for the confidence and support. If you like it, please don’t feel embarrassed to contribute and help fund it for as little as 1 Euro. Your contribution, however small, will help ensure its continuity. Thank you.